14/04/2021 | Yazar: Yıldız Tar

Af Örgütü senelik raporu dünya genelinde LGBTİ+ haklarında yaşananları ortaya koyuyor: Pandemi bahaneli şiddet, tutuklamalar, yargılamalar…

2020 dünyanın dört bir yanındaki LGBTİ+’lar için nasıl geçti? Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı

Görsel: Berrin Simavlıoğlu, KaosGL.org için stok görsel

Uluslararası Af Örgütü’nün her yıl hazırladığı yıllık raporu yayımlandı. Rapor Uluslararası Af Örgütü 2020/21 Yıllık Raporu: Dünyada İnsan Haklarının Durumu başlığıyla 149 ülkeyi kapsıyor ve insan hakları alanındaki küresel eğilimlere ilişkin kapsamlı bir inceleme sunuyor.

Raporun Türkçe’ye çevrilen bölgesel değerlendirmelerinde küresel anlamda LGBTİ+ haklarında gerileme ortaya çıkıyor.

Siyasi ve dini liderlerin ötekileştirilen grupları damgalayarak virüsü yaymakla suçladığını da hatırlatan Af Örgütü’nün raporuna göre bazı Güney Asya ülkelerinde Müslümanlar ve çok sayıda Afrika ve Avrupa ülkesinde LGBTİ+’lar bu anlamda hedef alınan gruplar arasındaydı.

Rapora göre, hukukta ve uygulamada uzun zamandır süregelen ayrımcılık, şiddete zemin oluşturdu ve farklı biçimlerde ortaya çıktı. Uluslararası Af Örgütü 2020’de, gözlemlediği 149 ülkenin 24’ünde, LGBTİ+’ların cinsel yönelimleri veya toplumsal cinsiyet kimlikleri nedeniyle gözaltına alındığına veya tutuklandığına ilişkin iddiaları kaydetti.

Raporun Türkiye’ye ilişkin değerlendirmelerinde devlet görevlilerinin LGBTİ+’ları hedef alan açıklamaları yer aldı. Af Örgütü, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın eşcinselleri hedef alan hutbesini eleştiren Barolara soruşturmalar açılmasına da yer verdi.

Afrika: Devletler eşcinsel ilişkileri suç sayan yasaları yürürlükten kaldırmalı

Raporun Afrika kıtasına ilişkin bölgesel değerlendirmesinde birçok ülkede LGBTİ+’lara yönelik ayrımcılığın devam ettiği ve onaya dayalı eşcinsel ilişkilerin 2020’de de suç sayıldığı vurgulanıyor. Rapordan önce çıkan bazı vakalar şöyle:

*Madagaskar’da bir kadın, 19 yaşındaki bir kadınla onaya dayalı eşcinsel ilişki yaşadığı varsayımı üzerine “küçük yaştakileri ahlaksızlığa itme” suçlamasıyla tutuklandı.

*Esvatini’de yetkililer, Esvatini Cinsel Kimlik ve Toplumsal Cinsiyet Kimliği Azınlıkları adlı LGBTİ+ savunuculuk grubunun kayıt başvurusunu reddetti.

*Uganda’da polis, COVID-19 talimatlarını uygulama bahanesiyle, LGBTİ+’lara yönelik bir sığınma evinde 23 genci gözaltına aldı. Gözaltının ilk üç günü içinde dört genç tıbbi gerekçelerle serbest bırakılırken, diğerleri avukatlarına ve tıbbi tedaviye erişimleri olmaksızın 44 gün boyunca alıkonuldu.

Af Örgütü, Afrika devletlerine ötekileştirilen grupları hedef alan her türde saldırı ve ayrımcılığa son vermek üzere gerekli tüm tedbirleri alma çağrısı yaptı ve ekledi: “Devletler ayrıca LGBTİ+’ları ötekileştiren ve eşcinsel ilişkileri suç sayan yasaları yürürlükten kaldırmalıdır.”

Amerika: LGBTİ+’lar şiddetin hedefi oldu

Amerika kıtası bölgesel değerlendirmesinde şiddet ve cinayetler öne çıkıyor. Rapora göre, LGBTİ+’lar Kolombiya, Honduras, Paraguay, Porto Riko ve ABD dahil bölgedeki birçok ülkede şiddet ve öldürmelerin hedefi oldu. Tüm kıtada en az 287 trans ve cinsiyet çeşitliliğine sahip kişi öldürüldü. En yüksek sayıda ölüm Brezilya’da kaydedildi.

Raporda ayrıca COVID-19’un LGBTİ+’ları olumsuz etkilediği vurgulanıyor:

“Sağlık sistemleri pandemiye odaklandığından, LGBTİ+’lara yönelik ruhsal sağlık ve cinsel sağlık danışmanlığı gibi diğer temel hizmetlere erişim zorlaştı. Birçok ülkede HIV testleri askıya alındı.”

Bolivya ve Şili’deki olumlu yargı kararlarına rağmen birçok ülkede eşcinsel ilişkiler ve evliliklerin yasal hale getirilmemesi de raporda yer alan bilgiler arasında.

Af Örgütü Amerika kıtasındaki devletlerin LGBTİ+’ları tüm şiddet ve ayrımcılık biçimlerine karşı koruyacak mekanizmalar kurması ve LGBTİ+’ların spesifik ihtiyaçlarını, pandeminin sosyoekonomik etkilerini azaltma tedbirlerine dahil etmesi gerektiğini belirtti.

Avrupa ve Orta Asya: Dini ve siyasi figürler LGBTİ+’lara nefret için pandemiyi bahane etti

Raporun Avrupa ve Orta Asya bölgesel değerlendirmesinde birçok ülkede dini ve siyasi figürlerin, LGBTİ+ topluluğa karşı nefret savunuculuğu yapmak için COVID-19’u bahane ettiğini ve pandemiden LGBTİ+’ları sorumlu tuttuğunu hatıtlatıyor.

Af Örgütü gözlemcileri ayrıca LGBTİ+’lara karşı ev içi şiddette COVID-19’la bağlantılı sebeplerle sert bir artış yaşandığını bildirdi:

“Bazı ülkeler transların hormon tedavisi ve diğer tıbbi tedavilere erişimini sınırlandırmak için pandemiyi bahane etti. Polonya’da çok sayıda yerel hükümet kendi bölgelerini “LGBTİ+’sız bölge” ilan etti ve görevdeki Cumhurbaşkanı Andrey Duda o dönem yeniden seçilmek için yürüttüğü seçim kampanyasında LGBTİ+ topluluğa karşı nefret savunuculuğu yaptı. Yıl sonunda Macaristan hükümeti meclise LGBTİ+ haklarını sınırlandıran bir yasa paketi teklifi sundu. Bununla bağlantılı bir gelişmeyle Romanya parlamentosu, toplumsal cinsiyet çalışmalarını yasaklayan bir yasa çıkardı. Yasaya yapılan itiraz, yıl sonu itibariyle Anayasa Mahkemesi’nde karara bağlanmış değil.”


Etiketler: insan hakları, yaşam, nefret suçları, dünyadan
2024