04/03/2021 | Yazar: Aslı Alpar
4 Mart HPV Farkındalık Günü’nde Jinekolog Irmak Saraç kaosGL.org’a korunma yöntemlerini anlattı.
4 Mart HPV Farkındalık Günü’nde Jinekolog Irmak Saraç kaosGL.org’a korunma yöntemlerini, aşının koruyuculuğunu ve tarama programının önemini anlattı.
HPV’den nasıl korunabiliriz?
Rahim ağzı kanserinden korunmanın birincil yolu aşı. HPV aşısının hiç cinsel ilişki yaşamamış kişilere yapılmasının daha etkili olacağı biliniyor. Aşının 9 yaşından itibaren yapılabileceği Dünya Sağlık Örgütü tarafından bildirildi.
15 yaş altıysa 2 dozun yeterli olacağını biliyoruz. Ancak 15 yaş üstü aşının 3 doz olması gerekiyor.
Bu aşılar ne kadar etkili?
HPV’nin kanser bağlamında yüksek risk ve düşük riskli tipleri mevcut. Rahim ağzı kanserinin yüzde 70’inden sorumlu ve genital siğillerden sorumlu aşılar var.
Yüksek riskli olanların yani kansere yol açtığı bilinenlere karşı aşıyla yüzde 90’a varan bir koruma elde edildiğini biliyoruz.
Kimler aşı olabiliyor?
Aşılar önce 26 yaşına kadar yapılmalı deniliyordu ancak bugün 40 yaşa kadar aşının koruyuculuğu olduğu biliniyor. 9-40 yaş arası rahmi olan herkes bu aşıyı yaptırabilir.
Aşı olduğumuzda tarama testlerine girmemize gerek oluyor mu?
Bu aşıları olmak rahim ağzı kanser taramasından çıkmak anlamına gelmiyor. Bu testleri Ulusal Rahim Ağzı Tarama Kanseri Programı kapsamında aile hekimliklerinde dahi yaptırmak mümkün. Aşı olunsa da tarama programında kalmak gerekiyor.
Smear testi yaptırmak da aynı kapıya çıkar mı?
HPV testleri daha güvenli. Smear testlerinde yanlış sonuçlar çıkabiliyor ancak düzenli yaptırılması durumunda koruyucu olabilir.
COVİD-19'la birlikte aşının önemini bir defa daha anladık. Peki, HPV aşıları herkes için erişilebilir mi?
Ne yazık ki aşı sigorta kapsamında değil ve oldukça pahalı. Bu sebeple herkes için erişilebilir değil. Aslında aşıyı da çocukluk aşılarına katıp, Ulusal Aşı Programı’na alınması gündemdeydi ancak aşının maliyeti çok yüksek olduğu için programa alınamadığı söylendi.
Aşı yaptıramayan kişiler nasıl korunabilir?
Mutlaka tarama testlerini yaptırmalılar. Bunun dışında tüm cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarda olduğu gibi kondom ya da dental dam kısmen koruyucu. HPV vücut sıvılarıyla değil temasla geçiyor bu da onu daha bulaşıcı bir hale getiriyor. Bu amaçla kondom ya da dental dam yüzde yüz koruyucu değil ancak yine de %50 koruyucu diyebiliriz bu sebeple kullanılmalı.
Bazı gırtlak kanserlerinde de HPV’ye rastlandığı için oral seks sırasında da kondom ve dental dam kullanılmalı.
Elbette HPV’den korkup cinsellikten kaçınmayacağız, tarama yöntemlerini, korunma araçlarını bileceğiz, mümkünse aşıyı yaptıracağız ve aşının Ulusal Aşı Programı’na girmesi için mücadele etmeye devam edeceğiz.
Etiketler: insan hakları, sağlık, sağlık hakkı
