31/08/2022 | Yazar: Yıldız Tar

Onur ürünleri Tiktok’ta bir şaka, peki “hakiki” LGBTQ modası ne?

‘Kuir estetik’ gökkuşağı ürünlerinden daha derindir Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı

Yıldız Tar, Morgan Sung’ın mashable.com’da 13 Haziran 2021’de yayınlanan “The 'queer aesthetic' is deeper than rainbow merch” yazısını Kaos GL dergisi Moda sayısı için Türkçeleştirdi.

Pride (Onur) ürünleri her ne kadar iyi niyetli de olsa; aslan yelesi saçlar ve şalvar pantolonlar, kuir estetiği, üzerinden gökkuşağı logoları damlayan şeylerden çok daha iyi yakalayabilir. Ama bu, onların da gökkuşağı kapitalizmi tehlikesinden uzakta oldukları anlamına gelmiyor.

Nisan ayında yayınlanan bir TikTok'ta Giulia Beaudoin; izleyicilere yeşil saçlı, tel çerçeveli gözlüklü ve siyah yüksek topuklu Converse'li birinin ayna selfiesinin neden gökkuşağı askılı ve PRIDE yazısı ile süslenmiş şapka giymiş birinin fotoğrafından "çok daha gey" olduğunu sordu.

Beaudoin, "Evet, bu iki yıl önceki ben, ama bu gey olmalı" dedi. "Bu, diğer resimden çok daha gey olmalı, ama değil. Sadece değil."

Sosyal medyadaki bir yorum, ilk görüntüyü bir üniversiteye gitmeye, ikincisi ise kolej ürünlerini giymeye benzetti. Bir diğeri, ilk imaj "kendini tam olarak ifade eden hakiki bir LGBTQ kişi" olarak, ikincisini ise "Target mağazanın Onur Bölümü" olarak tanımladı. Diğer yorumlar ikinci resmi "ticarileştirilmiş queer", "bir turist gibi" ve "Onur Haftası’nda destekleyici olmaya çalışan heterolar nasıl giyinir" diye nitelendirdi.

Para kazandıran gökkuşağı

Gökkuşağı bayrağı ilk kez 1978'de San Francisco Eşcinsel Kurtuluşu Onur Yürüyüşü'nde dalgalandığından beri gökkuşağı LGBTQ hakları hareketinin simgesi olageldi. Amerika Birleşik Devletleri, hemcinse evliliğinin 2015’te federal düzeyde yasallaştırılmasından bu yıl Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilen ve kişileri cinsel yönelime dayalı ayrımcılığa karşı açıkça koruyacak Eşitlik Yasasına kadar LGBTQ haklarını sağlamada önemli adımlar attı. (Cumhuriyetçiler tarafından engellenmezse yasanın Senato'dan geçmesi gerekiyor.)

Ancak 70'lerde ilk gökkuşağı bayrakları dalgalandığından beri, Onur Ayı kutlamaları - ve onlara eşlik eden bol gökkuşağı ikonografisi - kurtuluşla değil ticarileştirmeyle ilişkilendirildi. Z kuşağı, şimdiye kadarki en kuir kuşak olarak tanımlanıyor; bu yıl yayınlanan bir Gallup anketi, 18-23 yaşları arasındaki her altı kişiden birinin kendisini queer veya trans olarak tanımladığı sonucuna varıyor. Bununla birlikte, sosyal medyada, LGBTQ’lar gökkuşağı ürünlerini şirketlerin üretirkenki coşkusuyla aynı coşkuda kucaklamak konusunda isteksizler.

Örneğin, Target markasının Onur ürünleri, haftalarca TikTok'un alay konusu oldu. Şirketin gösterişli kıyafetleri ve LGBTQ bayraklı ev dekorasyonu, TikTok'ta diğer şirketlerin Onur ürünlerini eleştirme eğilimini ateşledi. Bu genç yetişkinler nesli en açık LGBTQ'lar olabilir, ancak birçoğu LGBTQ kurtuluşunun para kazanma ve sosyal sermaye için kullanılma şeklini tanımlayan bir ifade olan "gökkuşağı kapitalizmi" ile hayal kırıklığına uğruyor. Alex Abad-Santos, 2018 Vox yazısında Onur’u "markalı bir tatil" olarak nitelendirdi ve gökkuşağı ürünlerini pompalamak ve gelirin bir kısmını bağışlamak için yıllık uygulamanın, toplumsal ve siyasal hedefleri desteklemek için düşük çabalı bir yol olduğunu, sözde gevşeklik bağlamı yarattığını, markalara ve tüketicilere benzer şeyler yarattığını yazdı.

Başka bir deyişle, tembeller.

Moda ve kimlik bağlantılıdır

Öğrenci olan Beaudoin artık cinselliğini kutlamak için gökkuşağı askılar giymiyor ya da yanaklarına gökkuşağı kalpleri boyamıyor. Bunun yerine, Mashable'a Instagram DM aracılığıyla ilettiği üzere kendisini “kuir estetikte” kıyafetler giyerek ifade ediyor, Onur ürünlerini alevli kot pantolonlar ve yüksek baskılı paltolarla takas ediyor. Hetero sınıf arkadaşlarının çoğunun sweatshirt ve tozluk gibi daha genel giyim seçeneklerini tercih ettiğini, ancak okula asla "basit bir kıyafetle" gitmediğini de ekliyor sözlerine.

"Bu iyi olsa da, öne çıkmayı seviyorum!" diyor Beaudoin, "Sanırım bunun cinselliğimle barışık olmamla bir ilgisi var çünkü öğrendiğim prensipleri alıp farklı alanlara uygulamama izin verdi. Cinselliğimi keşfederken kendimi ifade etme konusunda çok şey öğrendim ve şimdi bunu modamla kullanıyorum!"

Gökkuşağı ürünleri "birinin LGBTQ veya müttefik olduğunu gösterebilirken", cinsiyet ve kimliği ifade etmenin diğer yollarının "bu şeyler eşcinsel insanlar için tasarlanmadığından" daha sahici göründüğünü de sözlerine ekliyor.

"Kuir estetik" daha az tanımlanmış bir tarz ve daha çok kendini sunma felsefesi; onurla geleneksel eğilimlerden sosyal incelikleri alt üst edenlere kayıyor. Estetik, gösterişliden sadeye kadar değişir, ancak görsel sunumdan bağımsız olarak, her bir giysi veya aksesuar eşyası kasıtlı olarak giyilir. Kendinizi kuir bir mercekle şekillendirmek, diğer kuir insanlara topluluklarının bir parçası olduğunuzu gösteren ince bir sinyaldir.

Kuir moda aktivisti ve moda kuluçka merkezi Qwear'ın kurucusu Sonny Oram, alternatif modanın çoğunun ilk olarak kuir topluluklarında, özellikle de siyah trans çevrelerinde ortaya çıktığını belirtiyor.

Oram, Mashable'a bir telefon görüşmesinde "Moda, kim olduğumuzun çok önemli bir parçası" diyor. "Birine ilk kez 'Ben heteroseksüel değilim' diyorsun. Sanırım ana akım toplumun bizi reddettiğini ya da hoş karşılamadığını bildiğimizde, doğal olarak bizi kabul edecek insanların giydiği tarza yöneliyoruz."

Oram, amorf "kuir estetiği" içeren belirli tarzlara yönelmenin bilinçaltı olabileceğini ve gençlerin kendi cinsellik veya cinsiyet kimlikleriyle yüzleşmeden önce belirli bir şekilde giyinmelerinin yaygın olduğunu ekledi. Oram, "Bence çoğu zaman bilinçaltı düzeyde oluyor, 'Orada hoş karşılanmıyorum, bu yüzden bunu giyeceğim' gibi. "Çünkü bu, senin kuir olduğunu bilmeden bile rahat hissetmemi sağlıyor."

Gizli bir kod olarak moda

LGBTQ topluluğuna ait olduğunu belirtmek için gizli yollar kullanmak, kuir tarihe dokunmuş bir yöntem. Rıza dışı olarak kimliğinin açık edilmesi veya açılmak bugün bir risk, ancak on yıllar önce daha da tehlikeliydi. LGBTQ’ler birbirleri ile iletişim kurmak için şifreli ifadeler kullanmaya güveniyorlardı. "Aile", "bir kulüp üyesi" veya "Dorothy'nin bir arkadaşı" gibi terimler kendilerini veya başka bir kişiyi eşcinsel olarak tanımlamak için kullanıldı. "Gey" kelimesinin kendisi de bu kod kelimelerden biriydi ve aslında kadın seks işçilerinin birbirlerine atıfta bulunmak için kullandıkları bir tabirden türetilmiştir. Eşcinsel hakları hareketi, 1969'da California Üniversitesi, Los Angeles sosyoloji profesörü Abigail Saguy’un Conversation'da yazdığına göre Stonewall Inn'deki isyanın ardından bu sözcükle "açıldı". Eşcinsel erkekler, cinsel yönelimlerini belirtmek için "mendil kodunu" kullandılar ve sevgili karabina, lezbiyenler için evrensel bir görsel işarete dönüştü.

Chapel Hill'deki Kuzey Carolina Üniversitesi'nde Amerikan Çalışmaları bölümünün başkanı olan Dr. Sharon P. Holland, siyah, cinsiyete uymayan bir kadın olarak deneyimlerinden yararlanarak feminist, kuir ve eleştirel ırk teorisini araştırıyor. İşaretlemenin tarihinin, queer insanların bugün kendilerini sunma biçiminde hala tezahür ettiğini söylüyor.

Holland, Mashable'a bir telefon görüşmesi sırasında "Aşağıda olan barlar ve barların olduğu günlerde, bir renk sizin aktif mi pasif mi olduğunuzu gösteriyordu. Böylece çok daha kolay partner bulabiliyordunuz" dedi. Ve daha az açık olsa da, insanların şimdi de giyim tarzlarının LGBTQ olduklarını gösterebileceğini ekledi: "Cinsiyet ve cinsellik bizim için bir tarz haline geldi."

Moda, cinsiyetinizi olumlayan bir görsel sunum veya kimliğin ifadesi olmanın yanı sıra, şifreli bir bayrak gibidir. Tabii ki, hiç kimse "görünür bir şekilde kuir" olarak sunmak için baskı hissetmemelidir. Bazıları ana akımdan uzaklaşmaktan rahatsız oluyor ve çoğu için bu bir güvenlik meselesi. LGBTQ topluluklarının gökkuşağı bayrağından daha sahici bir temsili olarak büyük ölçüde benimsenen "kuir estetiği"nin kendisi de metalaşmaya tabidir. Kelepçeli kot pantolonlar ve büyük boy küpeler gökkuşağı "Girlboss" gömleğinden daha "kuir" olabilir, ancak bu, metalaşmayacakları anlamına gelmiyor.

Off-Kilter dergisi için yazdığı bir makalede Leyla Moy, manşetli kot pantolon giyen kadınların ve çiçekli takım elbise giyen erkeklerin "kuir estetik" normlarını "sadece heteroseksüel beklentilere asgari düzeyde meydan okuduğu ölçüde; görünür geyliğin ve toplumsal cinsiyet uyumsuzluğunun artan kabulünü temsil eden trendlerde hoş, hafif varyasyonlar" olarak eleştirdi.

Örneğin Harry Styles, gösterişli, cinsiyete uymayan kıyafetler içinde kırmızı halılarda yürüdüğü için kuir bir ikon olarak müjdeleniyor. Aralık 2020 Vogue kapağında bir Gucci elbisesi ve ceketi giyerek muhafazakarları öfkelendirdi. TikTok yıldızı Noah Beck, bu yıl Mart ayında VMAN için balık ağları ve ağır siyah göz kalemi ile poz verdi. Darren Criss'in son single'ı "I Can't Dance" için promosyon içeriği, sanatçıyı topuklu siyah çizmeler ve elektrik yeşili bir ceketle sunuyor.

Toplumsal cinsiyet normlarının sınırlarını test eden önde gelen kamu figürlerinin artması, kendilerini kimlerin bu şekilde sunabileceğine dair söylemleri kışkırttı. Eleştirmenler Styles, Beck ve Criss'i "queerbaiting" ile suçladılar, bu pazarlama taktiği hayranları yanlış bir şekilde ünlülerin veya kurgusal karakterlerin aynı cinsiyetten üyelerle etkileşime girme veya giyinme biçimleri nedeniyle LGBTQ olduğuna inandırıyor. Bu durum da Gökkuşağı Pride ürünleri gibi, genellikle kuir topluluklara, onları temsil etmek veya yükseltmek için hiçbir şey yapmayı içermeyen samimiyetsiz bir çekiciliktir.

Kıyafetleri heteronormatif olanlardan ayrılan – ya da Taylor Swift ve Ariana Grande gibi pop yıldızları söz konusu olduğunda, eşcinsel ilişkilere örtülü göndermeler yapan –ünlüleri övmek, eğer bu ünlüler kendilerini kuir olarak tanımlamıyorlarsa, LGBTQ ilerlemesi açısından içi boş bir girişimdir. Yine de bu, onları tamamen silip atmak için bir neden değil. Oram'ın Qwear'daki ortağı ve moda direktörü Rupi, moda endüstrisinin son on yılda "cinsiyete dayalı öğeleri karıştırma konusunda daha rahat hale geldiğine" ve dünya çapında ikiliği yıkan geçişleri normalleştiren bir dizi tanınmış kişi sayesinde uniseks stillerin eskisinden daha fazla öne çıktığına dikkat çekti. Styles'ı ve diğer cishet ünlüleri öncü olarak övmek haksızlık olur, ancak geleneksel olarak cinsiyetlendirilmiş giysilerle oynamaya istekli olmaları, LGBTQ kişilerin halka açık bir şekilde var olmasını daha güvenli kılıyor.

"Herhangi bir şekilde giyinmek isteyen birine karşı çıkmanın havalı olmadığını düşünüyorum. Herhangi birinin giyim tarzına karşı çıkmak sorunlu olabilir." diyen Rupi, hayranların Styles'ın kıyafetlerini takdir ederken bunu yapan aktivistleri onurlandırmaya devam edebileceğini de sözlerine ekledi. "Genel olarak kuirlik ana akım tarafından daha fazla kabul gördü ve bence moda her zaman kuirlikten geldi. Tüm bu tarzları başlatan gerçekten de Siyah trans kadınlardı."

Normu yıkmak

"Kuir estetik" kişisel bir tarzdan ziyade heteroseksüel normların bir altüst oluşudur.

Holland, AIDS epidemisinin zirvesindeyken öpüşmeyi farklı bir ötekiliğe işaret etmek için kullandıklarını hatırlıyor. Holland, cinsiyeti veya cinselliği ne olursa olsun, cis gey erkekler, cis lezbiyen kadınlar, trans arkadaşlar ve heteroseksüel müttefiklerden oluşan çevresinin birbirlerini dudaklarından öperek selamladığını söyledi. “Buradaki güzellik, çevremizdeki heteroseksüel insanları çok rahatsız ediyor çünkü o noktada bizim kim olduğumuzu ve birbirimizin nesi olduğumuzu söyleyemediler" dedi.

Holland telefonda, "Bazı şeyleri halka açık bir yerde yapmak bizim için güvenli olmasa da, aynı zamanda, halka açık alanlarda karşı karşıya geldiğimiz faaliyetlerde bulunduk" dedi. "Hepimiz kulübe giderken birlikte olurduk, belki bir ev partisine giderdik, kahve içmek için toplanırdık ve birbirimizi öpme etkinliğine girerdik."

Holland, LGBTQ’lara dair algının bugün olduğundan daha fazla ikili olduğu için izleyicilerin kafasının karıştığını söyledi. Halkın sevgi gösterileri bu görüşü alt üst etti ve açıkça queer insanların "hetero" faaliyetlerde bulunduğunu açıkça gösterdi.

Holland, "Muhtemelen heteroseksüel olmadığımızı bildikleri için güvenlik vardı," diye devam etti.

Ve ülke bugün kuirlerin açıkça var olması için çok daha güvenli olsa da, LGBTQ hakları her gün tehdit ediliyor - siyah trans kadınlar LGBTQ kurtuluş hareketini başlattı, ancak bugün siyah trans kadınlar orantısız bir şekilde nefret suçlarının hedefi oluyor. Kuir estetiğinin metalaştırılmasına karşı queerbaiting iddiaları ve argümanlar geçerli olsa da, Holland, heteronormativiteyi yıkmak çok normalleştiği için çocuklarının ve arkadaşlarının tarzlarını güvenle deneyebilmelerine hayret ediyor.

"Yaşlı nesilden biri olarak... Gençlerimiz kendilerini çözerken onlara geniş bir manevra alanı verme eğilimindeyim çünkü bence bu şekilde herkes için en sağlıklı cinsellik [anlayışına] sahip olacağız" diyor Holland. "İnsanların içinden geleni başkalarına aldırış etmeden yapmasına izin veriyoruz."

Kaos GL Dergisine ulaşın

Bu yazı ilk olarak Kaos GL Dergisinin Moda dosya konulu 183. sayısında yayınlanmıştır. Dergiye kitapçılardan veya Notebene Yayınları’nın sitesinden ulaşabilirsiniz. Online aboneler dergi sitesinden dergiyi okuyabilir.

 


Etiketler: yaşam, moda, dünyadan
2024