19/04/2021 | Yazar: Yıldız Tar
“LGBTİ+’lar bu kentin çehresine, kampüsüne ve insanlarına iz bırakmaya geçmişten bugüne devam ediyor.”
“Kimliğim bilindiğinde ya da tahminde bulunulduğunda dahi sağlık çalışanlarının yaklaşımı değişiyor ve alaycı bir şekilde konuşmalar yapıyorlar. Çocukken dahi annemin yanımda olmasına rağmen “Bursa’dan bir Zeki Müren de sen çıkacaksın sanırım, kibarlığa bak bu ne böyle” diyen bir sağlık çalışanı olmuştu.”
Bu ifadeler Özgür Renkler Derneği’nin “Bursa’da Yaşayan LGBTİ+’ların Yaşam Deneyimleri ve Ruh Sağlığı Araştırma Raporu”nda yer alan queer gey bir katılımcıya ait.
Derneğin geçtiğimiz günlerde yayınladığı Buket Kara, Defne Güzel, Semih Özkarakaş ve Öznur Yazıcı’nın hazırladığı rapor, Bursa’da yaşayan veya yaşamış LGBTİ+’ların yaşam deneyimleri ve pratiklerini ve bunların ruh sağlıklarıyla olan ilişkisini ortaya koyuyor.
Raporda, Bursa’da yaşayan veya yaşamış LGBTİ+’ların açılma deneyimleri, maruz kaldıkları güçlükler ve baş etme yöntemleri, sosyalleşme pratiklerine dair bulgular yer alıyor.
Çalışma sonuçlarına göre Bursa’da yaşamış veya yaşayan LGBTİ+’lar sıklıkla ayrımcılığa maruz bırakılıyor. Barınma, eğitim, çalışma veya sağlık gibi temel insan haklarına erişim ise sistematik olarak engelleniyor.
Akran zorbalığı ve sistematik ayrımcılık
Peki bu ayrımcılıklar nerelerde ve nasıl gerçekleşiyor? Raporun tartışma bölümünde bu soruya neredeyse her alanda yanıtı veriliyor. Bu alanların başında ise okullar geliyor. LGBTİ+’lar eğitim hayatları boyunca ayrımcılıkla karşılaşıyor:
“Lisede yaşanan akran zorbalığı ve sistematik ayrımcılık, görünür ve/veya açık kimlikli katılımcıların zor dönemler yaşamasına sebep olmuştur. Bu bulgular, okullarda hem öğrencilere hem de eğitmenlere ve okul yönetimine yönelik düzenlenecek insan hakları temelli, önyargıları yıkmaya yönelik eğitimlerin gerekliliğini göstermektedir. Akran zorbalığını ve okul çalışanlarının ayrımcı davranışlarını önleyecek politikaların hayata geçirilmesi ve uygulanması da elzemdir.”
Ayrımcılık alanları: İşyerleri, sağlık kurumları, belediyeler…
Ayrımcılık iş hayatında da devam ediyor. Araştırmaya katılanların yarısından fazlası iş hayatında en az bir kere ayrımcılığa uğradığını belirtti. Sağlık kurumlarında yaşanan ayrımcılıkta da durum benzer. Belediyeler de ayrımcılığın yaşandığı yerler arasında. Rapor, “LGBTİ+’ların adalete erişim hakkı ve eşit yurttaşlık hakkı engellenmiştir” diyor.
Bütün bu yaşananların LGBTİ+’ların ruh sağlığını olumsuz olarak etkilediğini ortaya koyan raporda bunların üstesinden gelebilmek için sosyal çevrenin varlığı ve desteğinin önemli olduğu vurgulanıyor. Katılımcıların çoğu sosyal çevrelerinin çok kısıtlı veya yok olduğunu, Bursa’da kendilerini güvende hissettikleri mekanların çok az olduğunu söylüyor. Rapor, bir yandan sosyalleşilebilecek alanların önemine dikkat çekerken diğer yandan bunun sorunu çözmede yeterli olmayacağını da ekliyor:
“Uzun vadede, toplumdaki ve sistemdeki önyargıları ve ayrımcılığı engelleyecek politikaların üretilmesi, LGBTİ+’ların ruh sağlığı için elzemdir.”
“LGBTİ+’lar bu kentin çehresine, kampüsüne ve insanlarına iz bırakmaya geçmişten bugüne devam ediyor”
Raporun önsözünde ise Semih Özkarakaş, LGBTİ+’ların Bursa’daki izlerini hatırlatıyor ve “LGBTİ+’lar vardı, varlar ve var olacaklar” diyor:
“Bursa’da yaşayan veya yaşamış LGBTİ+’ların bu kente dair hafızalarında belli başlı olaylar vardır; ya mekânlara dair anılar ya da hatırlanması pek istenmeyen olaylar... Türkiye’nin en büyük şehirlerinden biri olan Bursa, diğer pek çok şehir gibi LGBTİ+’lar için yaşaması pek kolay olan şehirlerden biri değil. Buna rağmen Bursa’da da LGBTİ+’lar vardı, varlar ve var olacaklar. LGBTİ+’lar bu kentin çehresine, kampüsüne ve insanlarına iz bırakmaya geçmişten bugüne devam ediyor.”
Etiketler: insan hakları, kent hakkı, sosyal hizmet, sağlık
