02/09/2022 | Yazar: Aslı Alpar
Civil Rights Defenders’tan Mustafa Sarıyılmaz’la, Belgrad LGBTİ+ Onur Yürüyüşü ve EuroPride’ın iptal kararının arka planını ve iptale karşı verilen mücadeleyi konuştuk.
Civil Rights Defenders’tan Mustafa Sarıyılmaz’la, Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da 17 Eylül’de gerçekleşecek LGBTİ+ Onur Yürüyüşü ve EuroPride’ın iptal edilmesini konuştuk.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vučić, 26 Ağustos’taki basın açıklamasında duyurduğu iptal kararının; Ağustos ayında LGBTİ+ karşıtı yürüyüşü gerçekleştiren Sırp Ortodoks Kilisesi’nin baskıları nedeniyle olduğu iddiasını reddediyor ancak kararın nefret yürüyüşünden bir hafta sonra açıklanması tesadüfe benzemiyor.
Mustafa Sarıyılmaz da Belgrad EuroPride’ın iptal kararının LGBTİ+ karşıtı hareketlerin eylemleriyle ilişkili olduğunu düşünenlerden:
“İptal kararının, Belgrad’da Ağustos ayındaki LGBTİ+ karşıtı yürüyüşle ilişkisi elbette var; ayrı bir yerden okumak gerçekçi olmaz. Önceki senelerde Kilise her yıl Pride’ın ardından LGBTİ+ karşıtı muhafazakâr grupları çağırır ve sokakları arındırma yürüyüşleri düzenlerdi. Cumartesi günleri LGBTİ+ Onur Yürüyüşü’nün gerçekleştiği sokaklarda Pazar günleri Kilise’nin önderliğindeki gruplar olurdu. Kilise burada çok güçlü ve Vučić’in duyurduğu yasak kararının ardında bu karşıt eylemlerin olduğu çok açık. Vučić her ne kadar bağlantısı yok dese de gerçekçi değil.”
Ekonomik ve siyasi krizlerde ilk gözden çıkarılanlar LGBTİ+’lar
Sarıyılmaz iptal kararının; yönetimin muhafazakâr grupların karşısında LGBTİ+’ları gözden çıkarılabileceği anlamına geldiğini söylüyor: “Vučić’in ‘Azınlık haklarını ihlal etmekten memnun değilim ama…’ sözleri ardında yatan gerçek şu; LGBTİ+’ları gözden çıkarılabilecek bir grup olarak görüyorlar. Sırbistan’da yönetim önce erteleyebiliriz diyordu ancak 15 Ağustos’taki Kilise yürüyüşünün ardından iptal kararını duyurdu. Çok açık değil mi?”
Başbakanı (Ana Brnabiç) açık kimlikli bir lezbiyen olan ülkede Onur Yürüyüşü’nün iptal edilmesinin politik işlevini Sarıyılmaz şöyle anlatıyor:
“Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girme süresinde izlediği politikalardan çok farklı değil Sırbistan’ın izlediği yol da. LGBTİ+ haklarını destekleyen politikaları biraz da AB’ye kabul süreciyle ilgili. Hatta Ana Brnabiç’in atanması da bu politikaların sonucuydu. “Ancak şu anda ülkede kötüye giden bir ekonomik durum var, Sırbistan-Kosova ilişkileri gergin ve Rusya’yla olan ilişkileri nedeniyle Ukrayna’nın işgali konusunda da işgale karşıt bir tutum sergileyemiyor Sırbistan hükümeti. Tüm bunları topladığımızda karışık bir çorba çıkıyor ortada ve bu çorbada tadının bozuk olduğunu iddia ettikleri şey de LGBTİ+’lar oluyor…”
“EuroPride’ın Belgrad’da gerçekleşmesi çok önemli”
Son tahlilde Belgrad EuroPride gerçekten iptal olacak mı? İnsan hakları aktivistleri bu kararın kaldırılması için neler yapıyor. Sarıyılmaz bu sorularımızı şöyle yanıtlıyor:
“Belgrad Pride için kurulan InfoCenter, 2017’den bu yana LGBTİ+ hakları konusunda toplulukları bilgilendirmek için canhıraş çalışıyor. Ancak tüm dünyanın muhafazakar ve milliyetçi bir yöne kayması elbette Sırbistan’daki LGBTİ+ aktivistlerinin de işini zorlaştırıyor. InfoCenter daha önce de defalarca saldırılara maruz bırakıldı. Buraya gerçekleşen son saldırı geçen hafta yaşandı. Buna rağmen aktivistler hem Onur Yürüyüşü’nü hem de EuroPride’ı gerçekleştirebilmek için çalışıyor. Sosyal medya aktivizmini de bırakmıyorlar, diplomatik unsurlarla görüşmeleri de…
“Yasağın iptali için Başbakanla görüşmeye çalışıyorlar ayrıca emniyet güçleriyle çok sıkı istişare halindeler. Avrupa’nın farklı ülkelerinden gelen destek ve dayanışma mesajları Sırbistan’da yaşayan LGBTİ+’ları cesaretlendiriyor. Bu acıkmaların Vučić’in iptal kararını da değiştireceğini öngörüyoruz.“
Sırbistan’da Onur Yürüyüşü ilk defa iptal edilmiyor. Yasak ve iptallerle dolu bir aktivizm geçmişi bugüne nasıl ışık tutuyor sorumuzu Sarıyılmaz şöyle aktarıyor:
“EuroPride’ın Belgrad’da gerçekleşmesi çok önemli. Çünkü ilk kez EuroPride Avrupa Birliği üyesi olmayan bir ülkede gerçekleşecek. Ayrıca Balkanlar’da gerçekleşmesi de önemli, bu coğrafyada yaşayan LGBTİ+’ları güçlendirecek bir imkân. O sebeple organizatörler yasağı görünür kılmak ve geri çekilmesini sağlamak istiyor.
“Belgrad’da Onur Yürüyşü ilk olarak 2001’de gerçekleşti ve 2010’a kadar etkinlikler kapalı kapıların ardından sürdü. 2014’e dek LGBTİ+ aktivistleri çok defa saldırıya maruz bırakıldı. Ancak aktivistler bu davaları mahkemeye taşıdı ve kazandılar. Bugünkü iptalde de bu dava sonuçları hatırlatılıyor: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde ihlal edilen maddeler, Onur Yürüyüşü’nün iptaliyle yeniden ihlal edilmiş olacak. Tüm bunlara rağmen çok güçlü bir destek var, umuyoruz ki o iptal kararı gerçi çekilecek, Onur Yürüyüşü Belgrad’da gerçekleşecek.”
Etiketler: insan hakları, nefret suçları, dünyadan
