12/11/2020 | Yazar: Kaos GL
HIV ve Ayrımcılık Karşıtı Paydaş Çalıştayı’nın ikincisinde Pozitif-İz, Pozitif Yaşam, 17 Mayıs ve Kaos GL’nin HIV ve insan hakları raporları tartışıldı.
Kaos GL, HIV ve Ayrımcılık Karşıtı Paydaş Çalıştayı’nın ikincisini online ortamda düzenledi. Dün (12 Kasım) yapılan çalıştayda HIV ve LGBTİ+ hakları alanında çalışan kurum ve aktivistler HIV’le yaşayan kişilerin insan haklarına ilişkin çalışmalarını değerlendirdi.
17 Mayıs, Antalya BİZ, Bursa Özgür Renkler, LİSTAG, Pozitif-İz, Pozitif Yaşam, Sağlıkta Genç Yaklaşımlar, SPoD, Ünikuir Dernekleri; Pozitif Dayanışma oluşumu, İzmir Konak Gönüllü Test ve Danışmanlık merkezleri ve Şişli Belediyesi Eşitlik Birimi ile HIV aktivistlerinden oluşan 30’dan fazla kişinin katıldığı çalıştayda, HIV’le yaşayan kişilerin maruz bırakıldıkları hak ihlallerine ilişkin raporlar tartışıldı.
Yıldız Tar’ın kolaylaştırıcılığı üstlendiği etkinliğin ilk bölümünde Defne Güzel; 17 Mayıs ve Kaos GL derneklerinin HIV’le Yaşayan LGBTİ+’ların İnsan Hakları Raporu’nu, Av. Hatice Demir Pozitif-İz Derneği’nin “2018-2019 Hak İhlallerinin Raporlanması ve Hukuki Çözümleri” raporunu ve Av. Esra Erin ise Pozitif Yaşam Derneği’nin üçer aylık aralarla yayınladığı insan hakları raporlarını sundu.
İlk kez HIV’le yaşayan LGBTİ+’ların insan hakları raporu yayınlandı
“HIV benim çoğu zaman unuttuğum bir şey. Büyük bir kimlik olarak almıyorum kendime. Günde bir kez hatırladığım, içtiğim ve unuttuğum bir şey. Bazen hapın ne hapı olduğunu bile silmiş oluyorum kafamdan. Aslında böyle yaşamak istiyorum ama bazen buna engel olunuyor işte. Sorun yaşadığım alanlar olmasa, ifade edemediğim alanlar olmasa çok da dert etmem. Sağlık boyutunda beni hiç etkilemiyor. Bir tane ilaç, altı ayda bir kontrol. Ama karşılaşmalar ve fobiklik beni rahatsız ediyor.”
Bu cümleler Kaos GL ve 17 Mayıs Derneklerinin, HIV’le Yaşayan LGBTİ+’ların İnsan Hakları Raporu’ndan. Defne Güzel’in hazırladığı rapor, HIV’le yaşayan LGBTİ+’lara mikrofon uzatıyor ve onların deneyimlerini bir araya getiriyor.
Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyan rapor için HIV’le yaşayan on LGBTİ+ kişi ile derinlemesine görüşmeler yapıldı. Bu görüşmelerden alıntılarla zenginleştirilen rapor, “Tanı öncesi HIV bilgisi”, “HIV ile tanışma”, “Sağlık sisteminin ve sosyal güvenlik sisteminin yanıtı”, “HIV’in kurumsal ve politik boyutu”, “HIV’in toplumsal boyutu” ve Av. Kerem Dikmen’in mevzuat araştırması ile oluşturulan “HIV’in hukuki boyutu” bölümlerinden oluşuyor. Raporun kapak çizimi ise Semih Özkarakaş’a ait.
HIV’le yaşayanlara sistematik ayrımcılık: Hastane, işyeri, kamu!
Pozitif-İz Derneği, “2018-2019 Hak İhlallerinin Raporlanması ve Hukuki Çözümleri” raporunu yayınladı. Av. Hatice Demir’in hazırladığı rapor, 2018 ve 209 yıllarında derneğe gelen başvurular üzerinden hak ihlallerinin hukuki çözümlemesini içeriyor.
Türkiye’de HIV’e dair yaşanan hak ihlallerinin izdüşümünü göstermeyi hedefleyen rapora göre yaşanan ayrımcılık ve damgalama sistematik, bireyden devlete, her adımda, her yapıda hak ihlalleri o denli kanıksanmış durumda ki bu ihlallere sebep işlemlerde yasal dayanak sorgulaması neredeyse hiç yapılmıyor.
Vaka incelemelerinin ardından sağlık hizmetleri, çalışma hayatı, kamu kurum ve kuruluşları ile yasama faaliyetleri ve mevzuat açısından tespit ve öneriler yer alıyor. Rapora göre, HIV’le yaşayanların maruz bırakıldığı ayrımcılığın büyük bir kısmı sağlığa erişim hakkı kapsamında yaşanıyor. Bu alandaki ihlallerin büyük bir kısmında özel hayata saygı hakkı da ihlal ediliyor.
En çok ihlal: Özel hayatın gizliliği
Pozitif Yaşam Derneği, 2019 yılı Kasım ve Aralık ayları ile 2020 yılı Ocak ayına ait hak ihlalleri raporunu bu yılın başında yayınladı. Derneğin en son 2009 yılında yayınladığı kapsamlı insan hakları raporunun üzerinden 10 yıl geçtikten sonra yayınlanan raporda HIV’le yaşayan kişileri hedef alan hak ihlalleri yer alıyor. Dernek bu raporun ardından üçer aylık periyotlarla iki ayrı rapor daha yayınladı.
Raporlara göre HIV ile yaşayan kişilerin en fazla ihlale uğradıkları alan özel hayatları. HIV’le yaşayan kişiler; cinsel yönelim ve cinsiyet kimliklerine ilişkin sorulara maruz kalıyor, HIV statüleri onayları olmadan başkalarıyla paylaşılıyor, yaşamlarının her alanında HIV statülerinin gizliliği ihlal ediliyor. Rapor, kişinin HIV statüsünün Anayasa Mahkemesi kararlarında sağlık verileri ve özel hayat kapsamında korunması gereken kişisel verileri olduğunu da vurguluyor.
Çalıştay sonuçları yayınlanacak
Bu üç rapor sunumlarının ardından katılımcılar hem rapor çıktılarını hem de hak ihlallerini tartıştı. Çalıştayın sonuç raporu ise önümüzdeki günlerde KaosGL.org’ta yayınlanacak.
Kaos GL Derneği ilkini 1-2 Şubat tarihleri arasında Ankara’da, ikincisini 12 Kasım’da online ortamda yaptığı HIV ve Ayrımcılık Karşıtı Paydaş Çalıştayları’nı alandaki aktörler arasındaki işbirliği ve bilgi alışverişlerini güçlendirmek için periyodik olarak yapmaya devam edecek.
Etiketler: insan hakları, çalışma hayatı, sağlık
