26/01/2021 | Yazar: Yıldız Tar

Ebubekir Şahin yeniden RTÜK Başkanı seçildi. Şahin’in iki yıllık RTÜK Başkanlığı dönemine LGBTİ+’lara sansür ve ayrımcılık damga vurdu.

Yeniden RTÜK Başkanı seçilen Şahin döneminin ayrımcı uygulamaları Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Ebubekir Şahin’in 2 yıllık görev süresinin dolması sebebiyle seçim için toplandı.

Üst Kurul’da Başkanlık ve Başkan Vekilliği seçimi yapıldı. Oylama sonucunda RTÜK Başkanlığına bir kez daha Ebubekir Şahin seçildi. RTÜK Başkan Vekilliğine Arif Fırtına seçildi.

Şahin, “Başkanlığının yeni döneminde de RTÜK’ün milli ve manevi değerleri özenle korumaya devam edeceğini” söyledi.

Şahin’in 23 Ocak 2019’da başlayan iki yıllık başkanlık döneminde LGBTİ+’lara sansür ve nefret söylemi ayyuka çıktı. Şahin döneminde RTÜK’ün icraatlarından bir derleme ile karşınızdayız.

RTÜK’ün ayrımcılık ve sansürleri saymakla bitmiyor

*RTÜK, Nisan 2019’da FOX Life kanalında yayınlanan “9-1-1” dizisine 3 kez program durdurma cezası verdi. Anadolu Ajansı (AA), RTÜK’ün bu kararını şu ifadelerle duyurdu: “FOX Life kanalında yayınlanan "9-1-1" isimli diziyi de inceleyen Üst Kurul, dizide yaşlı bir erkek çiftin uygunsuz görüntülerinin, toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka, ailenin korunması ilkesine aykırı olduğu kanaatine vardı. RTÜK, eşcinsel birliktelikleri olağan gösteren "9-1-1" dizisini yayınlayan FOX Life'a 3 kez program durdurma cezası uyguladı.” Eylül 2019’da ise RTÜK, aynı diziye bu sefer de “eşcinsel ilişkinin konu edilmesi” gerekçesiyle program durdurma cezası verdi. Üst Kurul üyesi Faruk Bildirici, RTÜK’ün bu kararına karşı oy kullandı. Bildirici, “eşcinsel ilişkinin konu edilmesi” gerekçesiyle cezalandırmanın düpedüz ayrımcılık olduğunu söyledi. RTÜK, 31 Ekim’de yaptığı toplantıda, 2'ye karşı 6 oyla, Faruk Bildirici'nin üyeliğini düşürdü. Kararın gerekçesi, Bildirici'nin “ortaya koyduğu eylem ve söylemler”le açıklandı. Faruk Bildirici, RTÜK'e 12 Temmuz 2019'da Cumhuriyet Halk Partisi kontenjanından seçilmişti.

*RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, Aşk 101 dizisine dair Nisan 2020’de Akit’e verdiği demeçte “Ahlaksızlığa geçit vermemekte kararlıyız” dedi. Türkiye yapımı 3. Netflix dizisi Aşk 101, Twitter’da dizinin P&R çalışması kapsamında açıldığı düşünülen @love101netflix hesabının, “bizler renkli gökkuşağı altında ki karanlık insanlarız! Osman ?” paylaşımının ardından nefret kampanyaları ile sosyal medyada hedef gösterildi ve RTÜK’ün gündemine girdi. RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, yalnızca fragmanı yayımlanan Aşk 101 dizisi için Akit’e verdiği demeçte “Uyardık, gözümüz üzerlerinde. Kırmızı çizgilerimiz bellidir. Ahlaksızlığa geçit vermemekte kararlıyız” dedi. Şahin’in demecinin devamı şöyle: “Uyardık, gözümüz üzerlerinde. Çocuk ve gençlerin fiziksel ve ruhsal gelişimlerine olumsuz etki edebilecek yayın içeriklerine göz yummamız mümkün değildir. Kırmızı çizgilerimiz bellidir. RTÜK yönetimi olarak toplumumuzu rahatsız edecek her türlü yayın içeriğine geçit vermemekte kararlıyız.”

Şahin’in bu ayrımcı açıklamasına tepkiler de gecikmedi. Kaos GL, “Başta RTÜK’ün diğer üyeleri olmak üzere tüm kamuoyunu bu sansür çağrılarına ve LGBTİ+ karşıtlığına tepki göstermeye; RTÜK Başkanı’nı ayrımcı açıklamalarından dolayı özür dilemeye ve RTÜK’ü LGBTİ+fobik sansür aracı olarak kullanmaktan vazgeçmeye çağırıyoruz” derken, İzmir LGBTİ+ Onur Haftası Komitesi ise “Dizilerde LGBTİ+’lara uygulanan bu örtük sansürün son bulması gerekmektedir” diye açıklama yaptı.

*AKP Genel Başkan Yardımcısı, Tanıtım ve Medya Başkanı ve Kahramanmaraş Milletvekili Mahir Ünal ve ardından BBC Türkçe'ye açıklama yapan, isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir RTÜK yetkilisinin Netflix’in Türkiye yapımı Aşk 101 dizisine homofobik sansürü doğrulamasının ardından, Temmuz 2020’de bir başka dizinin de sansürlendiği ortaya çıktı.

Gazeteci Cüneyt Özdemir 18 Temmuz’da sosyal medya hesabından Netflix’in rest çektiğini ve Türkiye’de dizi çekimleri durdurduğunu yazdı:

“Netflix ve Ak Parti arasındaki pazarlık restleşmeyle bitti. Ak Partinin eşcinsellik sansürüne Netflix rest çekti. Türkiye'de dizi çekimlerini durdurdu. Sansürü kabul etmedi. Dünyada Netflix'i yasaklayan ilk ve tek ülke Türkiye mi olacak?

“Turizm Bakanlığı, Rtük ve Netflix arasında hangi pazarlıklar yaşandı? Hangi dizide roller değiştirilmek istendi? Rtük kaç Netflix dizisine sansür uygulamak istedi?

Netflix gemileri nasıl yaktı?”

Habertürk yazarı Fatih Altaylı yine 18 Temmuz’da köşe yazısında Netflix’in bir Türk yapım şirketine ısmarladığı dizinin RTÜK müdahalesi sonucu iptal edildiğini yazdı. Altaylı’ya göre, Türkiye’de gerçekleştirilecek yabancı prodüksiyonlar için Kültür Bakanlığı’ndan izin alınması gerektiği için ilk bölüm senaryo bakanlığa yollanıyor. Araya pandemi giriyor. Hayat normale girince yeniden izin isteniyor. Bakanlık bir bölümün daha senaryosunu istiyor. İkinci bölümde diziye dahil olan gey bir karakter var. Bunun üzerine Bakanlık görüşmek için Netflix yöneticilerini davet ediyor. Bakanlıkla görüşüyor. Ancak RTÜK “Bizimle de görüşmeniz gerek” diyor ve “Gey karakteri diziden çıkarın” diyor.

Yönetmenliğini Çağan Irmak ve Umut Aral’ın, yapımcılığını Netflix’in, Türkiye’deki yürütücü yapımcılığını ise Ay Yapım’ın üstlendiği Şimdiki Aklım Olsaydı dizisine sansürü dizinin yaratıcısı ve senaristi olan Ece Yörenç de doğruladı. Yörenç, Altyazı Fasikül’e yaptığı açıklamada “bir gey karakter nedeniyle dizinin çekimlerine izin verilmediğini ve bunun ilerisi için çok korkutucu” olduğunu dile getirdi. Öte yandan, basında çıkan dizide gey bir çiftin seks sahnesi olduğu yönündeki haberlerin gerçekliği yansıtmadığını söyleyen Yörenç, söz konusu karakterin senaryoda herhangi bir fiziki temasta bulunmadığını ve buna rağmen çekimlere izin verilmediğini belirtti.

Ece Yörenç, gey karakterin senaryodan çıkarılması talebini ve sansürü kabul ettiklerini fakat Netflix yetkililerinin, 14 Temmuz 2020’de RTÜK’le bir görüşme yaptıktan sonra diziyi iptal etme kararı aldıklarını da söylüyor.

Öte yandan Özdemir, Youtube kanalındaki canlı yayında sansüre dair arka planı da aktardı. Cüneyt Özdemir, Youtube canlı yayınında RTÜK’ün Netflix yetkililerine 40’a yakın dizide “eşcinsel karakterler” olduğunu söyleyerek bu yapımlara da müdahale etmek istediklerini söyledi. Özdemir’in aktardıklarına göre Netflix yetkilileri bunun üzerine masadan kalkıyor.

*RTÜK, Ağustos 2020’de TLC’de yayımlanan, “Sıra Dışı Hamilelikler” programında iki kadın ebeveynin hikâyesine, “toplumsal yapıyı bozucu nitelikte” olduğu iddiasıyla idari para cezası kesti. TLC hakkında hazırlanan raporda Üst Kurul, “ilişki modeli olarak gösterilen eşcinsel birlikteliğin toplumun manevi değerlerine aykırı” olduğunu ileri sürdü. Homofobik kararda “İki kadının ebeveyn olarak sunulması, çocuk sahibi olmaları ve hamilelik süreçlerinde yaşadıklarının anlatılmasının toplumsal cinsiyet rollerini zedeleyici ve toplumsal yapıyı bozucu nitelikte” olduğu ileri sürüldü. RTÜK üyeleri toplumu ayrıştıran, aynı cinsiyetten birliktelikleri yok sayan kişisel ahlaki görüşleri ile TLC kanalına idari para cezası verdi.


Etiketler: medya, kültür sanat
nefret