22/01/2021 | Yazar: Yıldız Tar
İzmir ve Ankara, LGBTİ+ haklarını gündemleştirmede öne çıkarken; İstanbul, Konya, Bursa, Aydın, Sakarya ve Trabzon'da nefret söylemi ve ayrımcılık yaygın.
İllüstrasyon: Gizem Winter, KaosGL.org için stok görsel
Kaos GL Derneği, LGBTİ+’ların gazetelerde nasıl yer aldığına ilişkin 2020 Medya İzleme Raporu’nu yayınladı. On üç yıldır medyada LGBTİ+ temsilini mercek altına alan derneğin 2020 yılı raporu için araştırmayı Ali Özbaş yürüttü. Raporu ise derneğin Medya ve İletişim Program Koordinatörü Yıldız Tar yazdı.
11 bölümden oluşan raporda bütün bir yıla dair anahtar bulgular ve nefret söylemi oranlarının yanı sıra; gazete bazlı incelemeler, yıllara göre karşılaştırmalı tablo, ayrımcılık ve nefret söylemi örnekleri, olumlu haber kupürleri, temel kavramlar, sıkça sorulan sorular ve Av. Kerem Dikmen’in hazırladığı ifade özgürlüğü üzerine bilgi notu da yer alıyor. Rapor sadece nefret söylemi ve ayrımcı dili izlemiyor, bir yandan da haber, söyleşi ya da köşe yazılarının gazetenin hangi sayfasında yayınlandığı, kimlerin görüşlerine başvurulduğunu da araştırarak yazılı basında LGBTİ+ temsilini gözler önüne seriyor.
TIKLAYIN – 2020 Medya İzleme Raporu
Yirmiden fazla değişken ile yazılı basını inceleyen araştırma kapsamında 2020 yılında yazılı basında yayınlanan 3476 metin incelendi. Bu metinlerin yaklaşık yüzde 54’ü (1882 metin) ulusal medyada yayınlanırken; yüzde 46’sı (1594 metin) yerel medyadaydı.
Yerel basında durum ne?
LGBTİ+ içerikli haber ve köşe yazıları en çok İstanbul’da yayınlanan yerel medya organlarında kendisine yer bulabildi. İstanbul’u Bursa ve Konya takip etti. LGBTİ+’ları sayfalarına taşıyan yerel gazetelerin en çok yayınlandığı 8 il sırasıyla İstanbul, Bursa, Konya, İzmir, Trabzon, Aydın, Ankara ve Sakarya’ydı.
Yerel medyada yayınlanan metinlerin sayı ve yüzdeleri şöyle:
*İstanbul, 147 metin, yaklaşık yüzde 9
*Bursa, 121 metin, yaklaşık yüzde 8
*Konya, 107 metin, yaklaşık yüzde 7
*İzmir, 88 metin, yaklaşık yüzde 5
*Trabzon, 62 metin, yaklaşık yüzde 4
*Aydın, 58 metin, yaklaşık yüzde 4
*Ankara, 51 metin, yaklaşık yüzde 3
*Sakarya, 48 metin, yaklaşık yüzde 3
İstanbul’daki yerel gazetelerde çıkan LGBTİ+ içerikli haberlerin LGBTİ+ hakları bağlamında değerlendirilmesi
Yerel medyada en çok haberin çıktığı şehir olan İstanbul’daki haberlerin dağılımı incelendiğinde şehirde 2020’de yayınlanan konusu LGBTİ+’lar olan haberlerin çok büyük bir çoğunluğunun ya LGBTİ+’lara yönelik hak ihlali içerdiği ya da önyargıyı yaygınlaştırdığı açığa çıkıyor. Şehirde yayınlanan haber, köşe yazısı ya da söyleşilerin yalnızca yüzde 29’u (42) hak temelli haber örneği olarak değerlendirildi. LGBTİ+’ların olumsuz temsil edildiği metinler, şehirde yayınlanan yerel gazetelerdeki metinlerin yüzde 71’ine tekabül ediyor.
Bursa’daki yerel gazetelerde çıkan LGBTİ+ içerikli haberlerin LGBTİ+ hakları bağlamında değerlendirilmesi
Bursa’daki haberlerin dağılımı incelendiğinde şehirde 2020’de yayınlanan konusu LGBTİ+’lar olan haberlerin çok büyük bir çoğunluğunun ya LGBTİ+’lara yönelik hak ihlali içerdiği ya da önyargıyı yaygınlaştırdığı açığa çıkıyor. Şehirde yayınlanan haber, köşe yazısı ya da söyleşilerin yalnızca yüzde 31’i (38 metin) hak temelli haber örneği olarak değerlendirildi. LGBTİ+’ların olumsuz temsil edildiği metinler, şehirde yayınlanan yerel gazetelerdeki metinlerin yüzde 69’una tekabül ediyor.
Konya’daki yerel gazetelerde çıkan LGBTİ+ içerikli haberlerin LGBTİ+ hakları bağlamında değerlendirilmesi
Konya’daki haberlerin dağılımı incelendiğinde şehirde 2020’de yayınlanan konusu LGBTİ+’lar olan haberlerin neredeyse tamamının ya LGBTİ+’lara yönelik hak ihlali içerdiği ya da önyargıyı yaygınlaştırdığı açığa çıkıyor. Şehirde yayınlanan haber, köşe yazısı ya da söyleşilerin yalnızca yüzde 4’ü (4 metin) hak temelli haber örneği olarak değerlendirildi. LGBTİ+’ların olumsuz temsil edildiği metinler, şehirde yayınlanan yerel gazetelerdeki metinlerin yüzde 96’sına tekabül ediyor.
İzmir’deki yerel gazetelerde çıkan LGBTİ+ içerikli haberlerin LGBTİ+ hakları bağlamında değerlendirilmesi
İzmir’deki haberlerin dağılımı incelendiğinde İzmir’deki yerel gazetelerin, yerel basındaki olumsuz LGBTİ+ temsiline karşı önemli bir örnek oluşturduğu görülüyor. Yayınlanan LGBTİ+ bağlantılı haberlerin yüzde 81’inde (71 metin) LGBTİ+ haklarının gözetildiğini, yüzde 19’unda (17 metin) ise LGBTİ+’ların olumsuz temsil edildiğini gözlemledik. 2020 yılında İzmir’de LGBTİ+ haklarını gündemleştirme konusunda İz Gazete öne çıkarken; İzmir’de işlenen Hande Buse Şeker cinayetinin davası da yerel basında sıklıkla haber oldu.
Trabzon’daki yerel gazetelerde çıkan LGBTİ+ içerikli haberlerin LGBTİ+ hakları bağlamında değerlendirilmesi
Trabzon’daki haberlerin dağılımı incelendiğinde şehirde 2020’de yayınlanan konusu LGBTİ+’lar olan haberlerin neredeyse tamamının ya LGBTİ+’lara yönelik hak ihlali içerdiği ya da önyargıyı yaygınlaştırdığı açığa çıkıyor. Şehirde yayınlanan haber, köşe yazısı ya da söyleşilerin yalnızca yüzde 13’ü (8 metin) hak temelli haber örneği olarak değerlendirildi. LGBTİ+’ların olumsuz temsil edildiği metinler, şehirde yayınlanan yerel gazetelerdeki metinlerin yüzde 87’sine tekabül ediyor.
Aydın’daki yerel gazetelerde çıkan LGBTİ+ içerikli haberlerin LGBTİ+ hakları bağlamında değerlendirilmesi
Aydın’daki haberlerin dağılımı incelendiğinde şehirde 2020’de yayınlanan konusu LGBTİ+’lar olan haberlerin neredeyse tamamının ya LGBTİ+’lara yönelik hak ihlali içerdiği ya da önyargıyı yaygınlaştırdığı açığa çıkıyor. Şehirde yayınlanan haber, köşe yazısı ya da söyleşilerin yalnızca yüzde 14’ü (8 metin) hak temelli haber örneği olarak değerlendirildi. LGBTİ+’ların olumsuz temsil edildiği metinler, şehirde yayınlanan yerel gazetelerdeki metinlerin yüzde 86’sına tekabül ediyor.
Ankara’daki yerel gazetelerde çıkan LGBTİ+ içerikli haberlerin LGBTİ+ hakları bağlamında değerlendirilmesi
Ankara’da haberlerin dağılımı incelendiğinde şehirde 2020’de yayınlanan konusu LGBTİ+’lar olan haberlerin önemli bir çoğunluğunda LGBTİ+ haklarına saygılı, olumlu bir temsil gözlemleniyor. Haberlerin yüzde 73’ünde (37 metin) LGBTİ+ hakları gözetildi. Ankara’da özellikle LGBTİ+ derneklerinin çalışmaları ve Çankaya Belediyesi’nin Eşitlik ve Farkındalık Ayı etkinlikleri yerel basında kendisine yer buldu.
Sakarya’daki yerel gazetelerde çıkan LGBTİ+ içerikli haberlerin LGBTİ+ hakları bağlamında değerlendirilmesi
Sakarya’daki haberlerin dağılımı incelendiğinde şehirde 2020’de yayınlanan konusu LGBTİ+’lar olan haberlerin yarısından fazlasının ya LGBTİ+’lara yönelik hak ihlali içerdiği ya da önyargıyı yaygınlaştırdığı açığa çıkıyor. Şehirde yayınlanan haber, köşe yazısı ya da söyleşilerin yüzde 42’si (20 metin) hak temelli haber örneği olarak değerlendirildi. LGBTİ+’ların olumsuz temsil edildiği metinler, şehirde yayınlanan yerel gazetelerdeki metinlerin yüzde 58’ine tekabül ediyor.
Etiketler: medya
