03/05/2009 | Yazar: Yasin Erkaymaz
HIV vücudunuza nasıl etkiyor? HIV -virüslerin genel bir özelliği olarak- varlığını sürdürebilmek için vücudunuzdaki sağlıklı bir hücreye ihtiyaç duymaktadır.
HIV vücudunuza nasıl etkiyor?
HIV -virüslerin genel bir özelliği olarak- varlığını sürdürebilmek için vücudunuzdaki sağlıklı bir hücreye ihtiyaç duymaktadır. HIV’ in hedef aldığı hücrelerse, normalde insan vücudunun bağışıklık sistemi içinde yer alan ve hastalıklara karşı vücudu koruyan hücrelerdir.
HIV, hedef aldığı bu hücreleri (CD4 lenfositler veya yardımcı T hücreleri) çeşitli aşamalarla istila eder, hücrenin yönetimini ele geçirir, hücre içinde kendi kopyalarını yaratır ve en sonunda da hücrenin ölümüne sebep verir. Hücrenin ölümünden sonra, oluşturulmuş kopyalar tekrar başka sağlıklı hücrelere yapışır ve bu böyle devam eder.
Bu döngü içinde, bir yandan HIV kendini kopyalayıp çoğalırken, diğer taraftan da vücudun bağışıklık sistemini oluşturan hücreler gittikçe azalmaktadır. HIV tedavisinin genel prensibi, virüsün bu anlatılan işleyişindeki basamaklardan birini engellemek ve böylece bağışıklık sistemini korumaktır.
Günümüzde HIV tedavisinde kullanılan ilaçlar, geçtiğimiz yıllara oranla kullanımı son derece rahat, doz alım sıklığı neredeyse günde tek doza düşürülmüş ilaçlardır. 4-5 Çeşit farklı kombinasyon da ilaçlar mevcuttur. Alınan bu ilaçlar CD4 hücrelerinin istilasını engellediği gibi azalan CD4 hücrelerinin yeniden oluşturulmasını ve artışa geçmesini sağlamaktadır. Bir grup ilaç T hücresine giren virüsün o hücreden çıkmasını engellerken, bir grup ilaçta virüsün T hücresine girmesini engellemektedir o nedenle de tek bir ilaç ile değil bu iki ilaç grubunun kombine edilerek kullanılması gerekmekte.
Günümüzde tedaviye başlamak için CD4 hücrelerinin 350 ye kadar düşmesi beklenmektedir. Virüsle enfekte olmamış negatif kişilerde CD4 hücre sayısı yaklaşık 600-1200 arasındadır. Virüsle mücadele etmeye başlandığında bu değerler günden günce azalmaya başlar. Vücudumuzun kendisini enfeksiyonlara karşı koruyabilir halde kalması minumum 200 CD4 ile mümkün olabilmektedir. CD4 sayısı 200 ve altına düştüğünde bağışıklık sisteminin dışarıdan herhangi bir enfeksiyon ya da fırsatçı bir virüs alması çok daha kolay olabilir hale geliyor. Tedaviye başlamak için bu sınır olan 200 değerini beklemeden CD4 350 değerine ulaştığında herhangi bir risk almadan tedaviye başlamak hücre sayılarının daha hızlı yükselmesini ve virüsün daha kolay baskılanmasını sağlamaktadır. Alınan ilaçlardaki etken maddeler virüsü baskılayarak CD4 hücrelerinden yeni kayıplar vermeye engel olur. Baskılanan virüs bulunduğu T hücresinden dışarıya çıkıp başka bir sağlıklı hücreye geçiş yapamaz ve sağlıklı CD4 hücreleri mevcut durumlarını korurken yeni çoğalımlar ile sayılarını da arttırırlar. Hemen hemen bütün yazılarımda HIV in kronik bir rahatsızlık olduğuna değinmişimdir, kullanılan ilaç tedavisi sayesinde HIV kronik bir rahatsızlık olmaktan öteye geçmiyor günümüzde. HIV ile ilgili başlanılan tedavi hayat boyu sürecek bir tedavi sürecini içerir. İlaç tedavisi başlandığında olağan üstü bir durum olmadıkça tedavi bırakılmamalı ya da durdurulmamalıdır. Bu olağan üstü durumlar, kişinin virüsü baskılamak dışında öncelik vermesi gereken başka bir sağlık durumu olup olmadığı ile ilgilidir ancak hekim kontrolünde, HIV i baskılamaktan daha önemli bir sorun varsa belirlenen sürelerde ilaç tedavisi hekimin belirlediği zamanlarda durdurulabilir. HIV’ in baskılanması için alınacak ilaçlar kanda her zaman belirli seviyelerde bulunmalıdır. Kandaki ilaç seviyesi her gün alınan doz ile istenilen miktarda tutulmazsa virüs kendisini kopyalamak için ve sağlıklı hücrelere geçiş yapmak için uygun ortamı kendisi için sağlamaya başlayacaktır. Bu nedenle başlanılan tedavinin ilaç kullanım zamanlarına dikkat edilmelidir. Düzensiz ilaç kullanımı gerçekleşirse virüs kullanılan ilaca karşı direnç geliştirir ve tedavinin başka bir ilaç grubu ile devam edilmesi gündeme gelebilir. O nedenle kanda mevcut ilaç dozunun belirli seviyelerde tutulması için ilaç kullanımına dikkat edilmesi önemlidir.
Burada HIV/AIDS ile ilgili merak ettiğiniz soruları bizlere iletebilir ve sorularınıza yanıt bulabilirsiniz. HIV ile yaşayan birisi olarak ya da HIV ile yaşayan bir kişinin arkadaşı, kardeşi, sevgilisi ya da ailesinden bir yakını olarak da merak ettiğiniz her konuda bize ulaşabilirsiniz.
Etiketler: insan hakları, sağlık