03/11/2022 | Yazar: Belgin Günay
Çocuk istismarı sayılan faktörlerin ne olduğunu ve interseks çocukların yaşadıkları hak ihlallerinin neden çocuk istismarı olduğunu madde madde açıklayalım.
İnterseks çocuklar klitoris küçültme (klitoridektomi), kadın cinsel organını modifiye etmek için yapılan labiaplasti, vulvoplasti, normalden daha küçük erkek genital organları (mikropenis) ile doğan bebeklerde kız çocuğu görünümü vermek için yapılan vajinoplasti gibi ameliyatlara maruz kalıyor. Bu ameliyatlar anestezi ve başka etkenler nedeniyle risk taşıyor ve fiziksel sağlık sorunlarının yanı sıra ruhsal yaralar açıyor.
Tipik erkek veya kadın cinsiyet gelişimini kolaylaştırmak için interseks çocuk ve ergenlere rıza dışı hormon tedavisi de uygulanıyor.
İnterseks çocukların maruz kaldığı kapsamlı ve sistematik şiddet, yıllar boyu sürebiliyor. Buna rağmen günümüzde hala cinsel şiddet ya da çocuk istismarı denildiğinde ilk akla gelen şey intersekslerin yaşadıkları olmuyor ve bu korkunç şiddetin daha fazla duyulmasını istiyoruz.
18 yaşın altındaki bir çocuğa kasıtlı olarak zarar verme veya kötü muamele çocuk istismarı olarak kabul edilir. Çocuk istismarı, çoğu zaman aynı anda meydana gelen pek çok farklı biçimde olur. Çocuk istismarı sayılan faktörlerin ne olduğunu ve interseks çocukların yaşadıkları hak ihlallerinin neden çocuk istismarı olduğunu madde madde açıklayalım:
Fiziksel istismar: Fiziksel çocuk istismarı, bir çocuk kasıtlı olarak fiziksel olarak yaralandığında veya başka bir kişi tarafından zarar görme riskine maruz kaldığında meydana gelir.
İnterseks çocukların yaşadığı fiziksel istismar: İnterseks çocuklara gerek zaman zaman aile yakınlarının, gerekse tıp çalışanlarının yaptığı fiziksel müdahaleler fiziksel istismardır. Bu yakınları tarafından çocuğun rızası alınmadan genital organlarının incelenmesi ve başkalarına gösterilmesi olabilir, doktorların ve diğer çalışanların aynı şekildeki incelemeleri de olabilir. Sebebi anlatılmadan ve bilgilendirilmiş rıza olmadan, tıbbi gerekliliği de olmadan gerçekleştirilen her türlü muayene ve tetkik fiziksel istismardır.
Cinsel istismar: Cinsel çocuk istismarı, okşama, oral-genital temas, cinsel ilişki, istismar veya çocuk pornografisine maruz kalma gibi bir çocukla yapılan herhangi bir cinsel faaliyettir.
İnterseks çocukların yaşadığı cinsel istismar: Pek çok interseks çocuk, rıza dışı tıbbi müdahaleler esnasında cinsel amaçlı olmasa dahi genital organlarına ve bedenine dokunulmasına maruz kalmaktadır. Pek çok kişisel deneyim aktarımında zaman zaman interseks "tıbbi süreci" içindeki bu çocukların tıbbi ortamlarda cinsel amaçlı saldırıya da maruz kaldığı, çocuğun sözde tıbbi gerekçelerle erken yaşta bedensel sınırlarının ihlal edilmesine alıştırılması nedeniyle bu istismarı hemen algılayamaması ortaya çıkmaktadır.
İntersekslerin kişisel hikayelerinde doktorların çocuğun “cinsel fonksiyonlarını test etmek” bahanesiyle genital organları elle uyarması, okşaması, çocuk üzerinde vibratör ve benzeri araçlar kullanması ya da çocuğun bunları kullanmasının istenmesi gibi ayrıntılar yer almaktadır.
Yaptığı “klitoris küçültme” ameliyatlarıyla tanınan ve pek çok kez interseks aktivistlerin protestolarına konu olan Dr. Dix Poppas, yaptığı cerrahi müdahalelerin cinsel fonksiyonları nasıl etkilediğini görmek için çocuklar üzerinde vibratör kullanmasıyla biliniyor. Poppas, bu nedenle mesleğinden men edilmedi ya da herhangi bir disiplin soruşturması geçirmedi ve 2018’de yaptığı savunmada sadece “bu testleri videoya kaydetse daha iyi olabileceğini” belirtti.
Ebeveynlerinizin, bir tıbbi sorun olmadığı halde sadece toplumsal kaygılarla, siz çocuk yaştayken genital organlarınız ve cinsel hayatınız üzerine düşünmesi ve bunun için müdahale etmesi zaten yaralayıcı bir ihanet, güven kaybı ve bir cinsel şiddettir. Bir ebeveyninin reşit olmayan çocuğunun klitorisinin şekli ve nasıl çalıştığı üzerine kafa yorması ve bunlar için para, zaman ve enerji harcaması sağlıklı bir davranış değildir!
Yetişkinler arasında rızaya dayalı birçok ilişki şekli toplumca “sapkın” sayılırken çocuklara kendi ebeveynleri ve “bilim insanı” doktorlar tarafından zorla yapılan bu “gerçekten sapkın” müdahalelerin “normal” sayılması çok problemli bir durumdur.
Duygusal istismar: Duygusal çocuk istismarı, bir çocuğun özgüvenine veya duygusal iyiliğine zarar vermek anlamına gelir. Bir çocuğu sürekli olarak küçümsemek veya azarlamak gibi sözlü ve duygusal saldırıları ve bir çocuğu izole etmeyi, görmezden gelmeyi veya reddetmeyi içerir.
İnterseks çocukların yaşadığı duygusal istismar: İnterseks çocuklar dış görünüşleri; fiziksel özellikleri ya da interseks durumlarının getirdiği diğer özellikleri nedeniyle uzun yıllar boyunca gizlilik, utanç, suçlanma ve özgüvensizlik içinde büyütülmekte, duygusal istismara maruz kalmaktadır.
Çocuk yaşta kişinin en güvendiği, en yakınındaki insanlar ailesidir. Yapılan rıza dışı müdahaleler çocuk tarafından güvendiği insanların ihanetine uğramak ve olduğu gibi kabul edilmemek, olduğu gibi sevilmemek, onaylanmamak anlamına gelir. İnterseks çocukların yaşadıkları süreçler her yanıyla ağır bir duygusal istismardır ve ileride kompleks post travmatik stres sendromu olmak üzere pek çok ruh sağlığı sorunu yaşamalarına yol açmaktadır.
Tıbbi istismar: Tıbbi çocuk istismarı, bir kişi bir çocuğun sağlık durumu hakkında tıbbi müdahale gerektiren yanlış bilgi verdiğinde, çocuğu yaralanma ve gereksiz tıbbi bakım riskiyle karşı karşıya bıraktığında meydana gelir.
İnterseks çocukların yaşadığı tıbbi istismar: Yukarıdaki maddelerde de pek çok şekilde açıkladığımız gibi, interseks çocukların yaşadıkları rıza dışı süreçlerin tamamında tıbbi istismar, toplumsal kurallara uymak uğruna tıbbın, mesleki etiğin, bilimin ve insan haklarının ihlal edilmesiyle karşılaşılmaktadır. Buna muayene, tetkik ve teşhis süreçleri, tıbbi gerekliliği olmadan kullandırılan ilaçlar ve cerrahi müdahaleler dahildir.
İhmal: Çocuk ihmali, yeterli yiyecek, barınak, şefkat, denetim, eğitim veya diş bakımı veya tıbbi bakım sağlanamamasıdır.
İnterseks çocukların yaşadıkları ihmaller: İnterseks çocuklar özellikle kırsal bölgeler ya da yoksul ülkelerde aile tarafından istenmemek, ihmal edilmek, zaman zaman aileden uzaklaştırılmak hatta ölüm riskiyle karşı karşıya kalmaktadır. Bazı ülkelerde doğum öncesi yapılan tetkiklerde çocuğun interseks olduğunun tespit edilmesi durumunda, anne bebeği istediği, bebeğin sağlık sorunu olmadığı halde ve sadece bebeğin interseks olması nedeniyle, kürtaj önerilmektedir. Açık interseks kimliğiyle yetiştirilen ve tıbbi müdahaleye uğramayan çocuklar, interseks oldukları biliniyorsa bazı gelişmiş Batı ülkelerinde dahi okullara alınmak istenmemekte, aileler bunun için mücadele vermektedir. Geri kalmış ülkelerde interseks doğan çocuğun öldürülmesi de ne yazık ki rastlanan bir durumdur.
*KaosGL.org Gökkuşağı Forumu’nda yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. Yazının KaosGL.org’ta yayınlanmış olması köşe yazılarındaki görüşlerin KaosGL.org’un görüşlerini yansıttığı anlamına gelmemektedir.
* Bu yazı, Avrupa Birliği'nin mali desteği ile hazırlanmıştır. İçeriğin sorumluluğu tamamıyla KAOS GL’ye aittir ve AB’nin görüşlerini yansıtmamaktadır.
Etiketler: insan hakları, nefret suçları, aile, sağlık
