03/03/2008 | Yazar: Kaos GL
'Travestiler' adlı belgeselle !f İstanbul'da Radikal İzleyici Ödülü'nü kazanan Aykut Atasay ve Boysan Yakar'a göre yaptıkları iş, bir nevi 'sanat aracılığıyla aktiviz
'Travestiler' adlı belgeselle !f İstanbul'da Radikal İzleyici Ödülü'nü kazanan Aykut Atasay ve Boysan Yakar'a göre yaptıkları iş, bir nevi 'sanat aracılığıyla aktivizm'. Radikal gazetesinden Dilay Yalçın, Atasay ve Yakar’la konuştu.Geçtiğimiz günlerde !f İstanbul'da Radikal İzleyici Ödülü'nü kazanan 'Travestiler', konusu itibarıyla dikkat çeken ve çekmesi gereken bir belgesel. Yönetmen Aykut Atasay, !f İstanbul'un kitapçığında da yer alan 'Travestiler hakkında bildiğiniz her şey bu belgeselde' ifadesiyle aslında bildiğimizi sandıklarımıza işaret ediyor. Atasay, belgesel ifadesini kullanıyor ama İngilizcede 'mock' (alay etmek) ve 'documentary' (belgesel) kelimelerinin karışımı olan belgesel türü 'mockumentary'nin daha doğru bir tanımlama olacağına vurgu yapıyor.
Daha önce 'Yürüyoruz' ve 'Travesti Terörü' gibi kısa filmleriyle birçok ödül alan Aykut Atasay, Bilkent Üniversitesi'nde siyaset bilimi okuduktan sonra şimdi Boğaziçi Üniversitesi'nde modern Türkiye tarihi üzerine yüksek lisans yapıyor. "O olmasaydı bu filmi yapacak motivasyonu bulabilir miydim bilmiyorum" diye bahsettiği yapımcı ve yardımcı yönetmen Boysan Yakar ise YTÜ Bileşik Sanatlar Bölümü'nden mezun.
Aynı zamanda Lambdaİstanbul'da gönüllü olarak görev olan Atasay ve Yakar'a göre film üretmenin en önemli kısmı sanat aracılığıyla aktivizm yapmaları. 6 Ağustos 2006 tarihinde Bursa Gökkuşağı Derneği'nin düzenlediği eşcinsel yürüyüşünde polisin ve Bursaspor taraftarlarının travestilere saldırdığı görüntülerin yer aldığı ilk filmleri 'Yürüyoruz', yürüyüşe mani olunduysa da, yürüyüşün vermek istediği mesajın yerine ulaşmasını sağlamış.
Haber bültenlerinin dili
Aynı platform üzerinden aktivizmi sürdüren ve sürdürmeyi planlayan Atasay ve Yakar, 'Travestiler'de de aynı mantıkla seyirciyi uyandırmayı amaçlıyor. Aykut Atasay "Ayrımcı dili yeniden üretip onunla dalga geçen bir belgesel yaptım. Düz metne bakılırsa çok faşist bir film bu. Travesti ve transeksüelleri aşağılayan bir anlatı diline sahip. Ama yapmak istediğim üst sesin trajikliğini göstermekti. Haber bültenlerinde de aynı tonla konuştuğunu duyduğumuz bu üst ses öyle farklı bir üslupta ki, insanlar söylenenlerin doğru olduğuna inanıyorlar. Ben de bu faşist dili yeniden ürettim. Bunun ne kadar absürd olduğunu göstermeye çalıştım" diyor.
Boysan Yakar ise "Yaptığımız filmler aktivist bir yönden dünyaya yaklaşıyor ve bunun çok önemli olduğunu düşünüyoruz" diye devam ediyor. "Böyle olmak zorunda çünkü tebası olduğumuz LGBTT (Lezbiyen, gey, biseksüel, travesti ve transeksüel kelimelerinin baş harfleri) bireyler olarak, hiçbir şekilde yaşadığımız ayrımcılıkların veya ötekileştirmelerin yansımasını ekranlarda göremiyoruz." Filmlerinin bu denli ilgi görmesi de, üstüne hiç konuşulmayan, konuşturulmayan bir konunun, Yakar'ın deyimiyle 'Cayır cayır, ben buradayım' dediğinin göstergesi.
"İnsanlar farkında olmadan o transfobiyi ediniyorlar çünkü sistem, devlet, medya, eğitim kurumları, her şey bu transfobiyi empoze ediyor" diyor Yakar. Transfobi, özellikle üstünde durulması gerektiğini düşündükleri bir kelime. Bunun sebebini ise şöyle açıklıyor: "Eşcinselleri çok seviyorlar çünkü onlar sokaklarda erkek olarak dolaşıyorlar ama travestiler ve transeksüeller kendi cinsel kimlikleriyle sürekli mücadele halinde ve "Neden böyle?" diye insanların kafaları karışıyor. Halbuki bu tarih kadar eski bir mevzu." Filmlerindeki en önemli fark travestilerin doğrudan kameranın içine bakması. "İnsanlar normalde bu kadar dayatılmış düşüncelerin içerisinde kaçtıkları bireylerle yüz yüze geldiklerinde aslında kafalarında kurdukları bu dünyanın çok kurgusal bir şey olduğunun farkına varıyorlar" diyor Yakar.
Lambda'ya destek çağrısı
Akbank Kısa Film Festivali'nde mansiyon alan 'Yürüyoruz'un gösterimleri sırasında seyirciden "İyi ki olmuş böyle şeyler" diyenler de olmuş. Olansa, birilerinin sırf 'gözüne battığı için' travestileri öldürmesi.
Son bir notla bitirelim. Aykut Atasay ve Boysan Yakar'ın gönüllü çalıştığı Lambdaistanbul Derneği, 'Genel ahlaka ve Türk aile yapısına aykırılıktan dolayı' kapatılmak isteniyor. Kapatma davası hala devam ediyor. Lambda'ya destek vermek isteyenler için bir sonraki duruşma, 6 Mart Perşembe saat 10.55'te 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde.
*Konuyla ilgili haberler:
[[Atasay'a !f'ten 'İzleyici Ödülü']]
[[Akbank’ın kısalarında ‘Yürüyoruz’]]
[[Eşcinsellere saldırının gizli kalan fotoğrafları]]
Etiketler: kültür sanat
