30/11/2006 | Yazar: Kaos GL

Her insan yaşamı boyunca en az bir kere mantar hastalığına yakalanır!

Her insan yaşamı boyunca en az bir kere mantar hastalığına yakalanır!

Yukarıda cümle oldukça ilgi çekici değil mi? Belki siz de bir çeşit mantar hastalığına yakalanmış durumdasınız. Onun için bu yazıyı dikkatle okuyun. Yazı, mantar hastalığıyla ilgili öğrenmeniz gereken pek çok bilgiyi içeriyor. Mantar hastalığı nedir?, belirtileri nelerdir?, nasıl tedavi edilir? gibi sorulara yanıt veriyor.

Mantar hastalığı nedir?

Mantarlar, bir tür yaşayan canlılardır. Bulunduğumuz mekanlarda ve vücudumuzda bakteriler gibi pek çok mantar organizması bulunur. Bu mantarlar, uygun ve elverişli ortamı buldukları zaman vücutta faaliyete geçerler ve hastalığa sebep olurlar.

Mantarlar için en elverişli ortamlar nelerdir?

Mantarlar en çok nemi severler. Nemli, hava almayan ve en önemlisi temiz olmayan vücut bölgelerinde hemen yerleşirler. Üstelik sadece yerleşmekle kalmayıp, vücuda yayılırlar. Çok çabuk ürerler, kendilerine vücudumuzda geniş bir yer edinmek için uğraşırlar. Nemin yanı sıra mantarların çok sevdiği diğer ortamlar da, pişik olan ve tahriş olmuş bölgelerdir.

Mantar hastalığı bulaşıcı mıdır?

Hem de nasıl… Mantar hastalığının bulaşması son derece kolaydır. Özellikle toplu kullanımlara açık mekanlarda kendilerine çok rahat yeni vücutlar bulurlar. Spor tesisleri, havuzlar, hamamlar, abdest alınan yerler, okullar, güzellik-jimnastik salonları, plajlar vs. yani mantar hastalığına yakalanmamız son derece kolaydır. Ancak unutmamalıyız ki bu hastalıktan kurtulmak da önemsediğimiz takdirde yine basit olacaktır.

Kaç çeşit yüzeysel mantar hastalığı vardır?

Mantar hastalıkları çok çeşitli olmakla birlikte, biz size burada ülkemizde en sık rastlanan türlerinden söz edeceğiz.

Ayak mantarı,

El mantarı,

Cinsel organların mantar hastalığı,

Kasık mantarı,

Vücut mantarı,

Saçın ve kıllı derinin mantar hastalığı,

Tırnak mantarı

Ayak Mantarı

En sık rastlanan mantar hastalığı türü ayak mantarıdır. Nemli ve hava almayan ayakkabılar, değiştirilmeyen çoraplar ya da havuzlardan, spor salonlarından kapılan mantarlarla ayaklar çok kolay enfekte olurlar. Hastalık, genellikle ayak parmaklarının arasında pişik benzeri bir görüntü ve sulanma, kaşıntı, kızarıklık ve kötü koku ile başlar ve hızla ayağın üst yüzeyine doğru ilerler. Hastalıklı parmakların tırnakları kalınlaşır ve şekilleri bozulur. Bazı durumlarda ayak tabanının derisi kalınlaşır ve pul pul olur.

El Mantarı

Tıpkı ayak mantarları gibi el mantarı da nemli ve ıslak ortamı sever. Özellikle eli çamaşırdan ve bulaşıktan çıkmayanlar el mantarına daha kolay yakalanabilirler. El mantarının ilk belirtileri özellikle elin ikinci ve üçüncü parmakları arasında oluşan ve avuç içine doğru yayılan kaşıntı ve kızarıklardır. Daha sonra bu bölgelerde beyaz lekeler görülür.

Cinsel Organların Mantar Hastalıkları

Cinsel organların mantar hastalıklarına da sık rastlanır. Temiz olmayan iç çamaşırları, cinsel ilişkiden sonra gereken temizliğin yapılmaması, sentetik iç giyim ürünleri bu tür mantar hastalıklarına davetiye çıkarır. Özellikle kadınlarda vajina mantarı vakalarına çok sık rastlanır. En önemli belirtisi, cinsel bölgelerdeki şiddetli kaşıntı, kızarıklık, beyaz parçacıklar içeren akıntıdır. Özellikle vajina mantarı hastalığı tedavi edilmezse önemli kadın hastalıklarına neden olabilir. Kalçaya ve kasıklara hızla yayılabilir.

Kasık Mantarı

Daha çok erkeklerde görülür. Her iki kasıkta da olabilir. Hastalığın tekrarlama olasılığı yüksektir. En önemli belirtisi ciddi bir kaşıntı hissi, kızarıklıktır. Dar giysiler ve şişmanlık, mantarın gelişmesini körükler.

Vücut Mantarı

Vücut mantarı, kollarda, bacaklarda, özellikle sık terleyen ve nemli kalan göğüs aralarında, koltuk altlarında ve vücudun büklüm yerlerinde görülür. Hastalığın ilk belirtisi diğer mantar türlerinde olduğu gibi kaşıntı ve kızarıklıktır. Hastalıklı bölge önce kızarır, kabarır, ardından halka halka yayılır.

Saçın ve Kıllı Derinin Mantar Hastalığı

Saçın ve saç derisinin mantar hastalığı genellikle çocuklarda görülür. Halk arasında bu hastalığa yaygın olarak saçkıran da denir. Saç derisinde tek ya da çok sayıda halka şeklinde gri kabuklu belirgin saçsız bölümler oluşur. Hafif kaşıntı ve kabarıklık göze çarpar. Kıllı deri mantarı ise özellikle erkeklerin sakallı bölgelerinde görülür. Belirtileri ve görünümleri tıpkı saç derisi mantarında olduğu gibidir.

Tırnak Mantarı

Tırnak mantarı halk arasında çok yaygın olan bir mantar türü olmakla birlikte pek fazla önemsenmez. Oysa tırnak mantarı hem estetik olarak oldukça çirkin bir görünüm sergiler, hem de diğer sağlam tırnakları da kolayca enfekte ederek, hastalığın ilerleyen safhalarında tırnağın ciddi olarak iltihaplanmasına hatta yok olmasına bile neden olabildiği gibi, bazı alerjik durumlara da zemin hazırlayabilir. Tırnak mantarı en çok ayak tırnaklarını tutar. Bunun en önemli nedeni ise yaygın olarak görülen ayak mantarıdır. Çünkü ayakta yerleşen mantar kısa sürede tırnaklara da geçebilir. Tırnak mantarının ilk belirtileri genelde kalınlaşan ve doğal parlaklığını kaybeden tırnaklardır. Genellikle törpü veya tırnak makası ile tırnağın kalınlaşan kısımları yok edilmeye çalışılır. Bu davranış tırnak mantarının daha da ilerlemesine ve yayılmasına neden olur. Öyle ki önceleri mantarın etkisiyle beyazdan sarımtırak bir renge dönüşen tırnak, daha sonraları sarı, mat, üzeri çizgili kalın bir yapı kazanır.

Tırnak Mantarı Tedavisi

Günümüzde ağızdan alınan haplar ve/veya tırnağın üstüne sürülen bir takım kremler ve solüsyonlar kullanılmaktadır. Krem ve solüsyonlar tırnağın içine nüfuz etmediği için istenilen tedaviyi sağlayamayabilir ve ağızdan alınan hapların da bir takım yan etkileri olabileceğinden bu ilaçlar doktora danışılmadan kullanılmamalıdır. Son zamanlarda mantarı öldürücü etkisi yüksek tırnak cilasının bulunmasıyla tırnak mantarının tedavisi daha kolaylaşmıştır. Üç ay ile altı ay arasında sürebilen bu tedavi gerçekten insanı zaman zaman bıkkınlığa sürükleyebilir. Ancak bilinmelidir ki mantar estetik görüntüyü bozmakla kalmayıp salgıladığı bir takım zehirli maddelerle insan vücuduna zarar dahi verebilir. Bu nedenle her türlü mantarın tedavisi bir deri hastalıkları uzmanının kontrolünde olmak üzere muhakkak yapılmalıdır.

Yüzeysel Mantar Hastalığına Yakalanınca Ne Yapmalı?

Yukarıdaki mantar türlerinin belirtilerinden herhangi biri sizde varsa vakit kaybetmeden mutlaka bir deri hastalıkları uzmanına danışın. Problemi göz ardı etmek, sadece her şeyi daha da kötüleştirecek ve çok uzun sürecek tedavilere yol açacaktır. Unutmayın, mantar tedavi edilebilen bir hastalıktır ve önemsenmesi gerekir.


Kaynak: Kaos GL, Temmuz 1997, Sayı 35

Etiketler: insan hakları, sağlık
2024