Milk

20/05/2020 | Yazar: Fırat Uran

Harvey Milk bir şeyleri değiştirmek için işe ilk önce kendi sokağımızdan başlamamız gerektiğini vurgulamış, haklarımız için mücadele ettiğimizde kazanabileceğimizi göstermiştir.

Görsel: Ece Cangüden – www.ececanguden.com

Harvey Milk kimdir?

Harvey Bernard Milk, 22 Mayıs 1930 yılında Long Island’da dünyaya gelmiştir. Yahudi bir ailenin en küçük çocuğudur.^{^[1]} Öğretim hayatında futbol ve operayı seven Milk, ergenlik döneminde eşcinsel olduğunu sır olarak saklamış.^{^[2]} 1972 yılında San Franciscoya taşınmıştır. 70’li yıllarda Castro bölgesine, eşcinsel erkekler tarafından yapılan göçün öncüsü olmuştur.^{^[3]} Katıldığı seçimlerde üç kez başarısızlık yaşayan Milk, 1977 yılında şehir denetçisi olarak göreve başlamış, Amerika’da eşcinsel olduğunu saklamadan devlet kadrosunda çalışan, ilk üst düzey yönetici olmuştur. Onbir ay boyunca görevini yerine getirirken eşcinsel haklarının iyileştirilmesi için çalışmıştır. 27 Kasım 1978’de Milk ve belediye başkanı George Moscone, bir süre önce istifa etmiş bir diğer meclis üyesi Dan White’ın suikastine uğrayarak yaşamlarını yitirmişlerdir.

milk-1

Harvey Milk’in hayatını anlatan film: Milk

2008 yılında, Dünyanın en önemli eşcinsel hareketlerinden birinin öncüsü olan Harvey Milk’in, hayatının sekiz senesini konu alan ‘Milk’ filmi vizyona girmiştir. Filmin senaryosu Dustin Lance Black tarafından Harvey Milk’in ölümünden sonra dinlenmek üzere bıraktığı ses kayıtlarına dayanılarak yazılmış.^{^[4]} Baş rol oyuncusu Sean Penn filmdeki performansıyla 2009 yılında en iyi oyuncu Oscar ödülüne layık görülürken, film ilk haftasında 1.453.844 milyon dolar hasılat yapmış.^{^[5]} Queer sinemada önemli bir yeri olan Milk, insanların eşit yaratıldıklarını ve ne kadar uğraşsalar da bunu kimsenin yok sayamayacağını hatırlatmıştır.

Milk filminin yönetmeni: Gus Van Sant

Amerikan sinemasının öne çıkan bağımsız yönetmenlerinden biri olan Gus Van Sant 1952’de Amerika’da doğmuştur. Kendisi aynı zamanda fotoğrafçı, müzisyen ve yazardır.

2007 Yılında, Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Film Merkezi, ünlü yönetmeni ağırlamış. Sant söyleşiye katılanlara kendi sözleriyle sinemaya nasıl adım attığını şöyle anlatmış:

‘Genellikle sıradan bir başlangıç olmaz, herkesin de kendine özgü bir sinemaya adım atma yolculuğu vardır. Sinemaya ilk girdiğim yıllarda ressam olarak çalışıyordum. Lisede yağlı boya resimlerle ilgilenen ve kendine has bir tarzı olan ressam bir öğretmenim vardı. Bu öğretmenimin stilini taklit etmeye çalışırdım. Daha çok reklâmcı stiliyle resim yapardı. Dergilerde görebileceğiniz türden, 60’lı yılların başlarını açığa vuran ve bu yılların farkındalığı yansıtan bir tarzı vardı. Gerçekten tarzı çok ilgimi çekerdi. En iyi öğrencileri onun resimlerini kendilerince yapma usulünü geliştirmişlerdi. New York’a bir saat uzaklıkta yaşıyordum. Daha çok iş adamlarının bulunduğu bir camianın içindeydim, çünkü babam bir iş adamıydı. 12 yaşındaydım, tam bir yeni yetmeydim. Eziyetli yeni yetmelikten ve beden eğitimi derslerinden kaçıp sanat dersine sığınırdım. Sözünü ettiğim öğretmenim ayrıca gözle görülür biçimde bir eşcinseldi. O zaman için bu çok ilginç gelirdi bana, çünkü 1960’ların ABD’sinde benim tanıştığım ilk eşcinseldi o. Vaktimizin çoğunu onun sınıfında geçirirdik.’^{^[6]}

Gus Van Sant, Milk filmi üzerine yaptığı bir röportajda, kendisinin, Harvey Milk’in ölümünden sonra eşcinsel olduğunu açıkladığını söylemiştir.^{^[7]} Milk döneminde çıkarılmak istenen ‘eşcinsel öğretmenlerin işten atılması yasası’, en sevdiği öğretmeninin ve kendisinin geleceğini düşündürttürmüş. Yıllar sonra çekeceği film ile, yaşamış olduğu mücadeleyi içtenlikle filme aktarmayı başarmıştır. Gus Van Sant Emanuellevy’de yapmış olduğu bir röportajda Milk filmi için şöyle söylemiş:

‘Harvey Milk eşcinsel aktivizmi için örnek alınacak biridir. İşini yaparken öldürüldüğü için bir azizdir. Bu filmi yapmak istememin sebeplerinden biri o zamanlarda yaşamayan gençlerin, Milk’i tanıması, hatırlaması ve ondan öğrenmeleridir.’^{^[8]}

Gelin Milk’i öğrenelim

Milk filmi, Dünya’nın en önemli eşcinsel aktivistlerinden biri olan Harvey Milk’in hayatından sekiz yıllık bir dönemi anlatıyor. Film New York’ta başlıyor. O dönemler Polisler, eşcinsel barlarını basıp içindeki insanları tutukluyor. 40 yaşına giren Milk, sevgilisine: ’40 yaşındayım ve daha gurur duyacak bir şey yapmadım.’ diyor ve bunun üzerine sevgilisi Scott Smith ile San Francisco’ya taşınıyor. San Franciscoda, o zamanlar işçi sınıfı mahallesi olan Castro adlı bir semtte bir kamera dükkanı açıyorlar. Milk, eşcinsellere yapılan zulümleri görüp bir şeyler yapılması gerektiğini düşünüyor ve örgütlenmeye başlıyor. Amacı kendi bölgelerini yaratıp eşcinseller için güvenli bir yaşam alanı sağlamak. Milk ve arkadaşlarının yaptıkları ilk aktivist eylemlerden birisi, LGBTQ+’lar hakkında olumsuz tavırları olan Coors marka biraların eşcinsel barlarından çıkarılmasıdır. Bu durum bira markasını ekonomik şekilde etkilemiş, eşcinseller’e bir arada durduklarında neler yapabileceklerini gösteren bir işaret fişeği yakmıştır. Milk, Castro sokağının başkanı olmak ister. Yönetimde kendileri gibi eşcinsel biri olursa, haklarının gözetileceğini düşünür. Herkes için eşit hak ve özgürlüğün savunucusu olan Milk insanların desteğini arkasına alır. Castro kısa sürede ülkenin dört bir yanından akın eden LGBTQ+’lar için rahatça yaşayabilecekleri bir bölgeye dönüşür. Sokakta tanıştığı bir çocuğa; ‘Phoenix değişebilir fakat önce burada kendi sokağımızın değişmesi lazım’ der. Bunun üzerine değişim için Milk, San Francisco şehir denetmenliğine adaylığını koyar. Kendisine destekçi bulmak isteyen Milk kapı kapı dolaşır. Kısa sürede adını tüm şehre duyurur. İlk seçimi kaybeden Milk, pes etmez ve tekrar katılır. İkinci seçimi de kaybeden Milk, kendisine söylenen ‘hep neye karşı olacağını söylüyorsun, biraz da neler yapacağından bahset’ eleştirisinin üzerine neler yapabileceğine odaklanır. Bu sıralarda ülkedeki muhafazakarlar, eşcinsellerin özgürleşmesi konusunda hiç mutlu değildir. Kilise ile yakın bağlantıları olan Anita Bryant, eşcinsel hareketine karşı açıklamalar yapar. Bunun üzerine sokaklara dökülen LGBTQ+’lar ‘Eşcinsel Hakları, Şimdi!’ diye bağırırlar. Milk, kontrolden çıkmak üzere olan kalabalığı toparlar ‘Adım, Harvey Milk ve sizi örgütlemek istiyorum’ der. Gerçekten de ortak bir düşman haline gelen Anita Bryant, eşcinselleri birbirine kenetler. Milk, bu olayların üzerine tarihin unutulmaz konuşmalarından biri olan ‘Hope’ (Umut) konuşmasını yapar. Seçimleri az arayla tekrar kaybeden Milk bu sefer denetmenlik için yarışır. Gazetelerden destek alır. Anita ve muhafazakarlar, eşcinsellerin öğretmenlik yapmalarını yasaklayan bir yasa çıkarmak üzere harekete geçer. Bunun üzerine Milk, eşcinsellerden açılmalarını ister. Çevrelerindeki herkese gerçekte kim olduklarını söylerlerse, tanıdıkları, sevdikleri birinin de eşcinsel olduğunun farkına varıp bu yasayı onların aleyhine oylamazlar diye düşünür. Milk sonunda seçimleri kazanır. Bir süre San Francisco Şehir Meclisinde eşcinsel haklarını savunduktan sonra belediye binasındaki odasında katledilir. Milk’in ölümüyle düşünceleri ve başlattığı hareket ölümsüzleşir. Katili beş yıl hapis alarak özgür bırakılır.

Milk ve insan hakları

Milk filminde, insan haklarına karşı olarak çıkarılmak istenmiş önemli bir yasadan bahsedilir. Bu yasa, eşcinsel öğretmenleri ‘sapık’ olarak tanımlayan ve işlerinden atılmasına yönelik olarak tasarlanan ‘proposition 6’dır. Yasa teklifi 1978 yılında California’da çıkarılmak istenmiştir. Muhafazakar devlet meclis üyesi John Briggs tarafından sponsor edilen yasa, eşcinsel öğretmenlerin ve eşcinsel haklarını savunanların devletten atılmasını kapsıyormuş. Kampanyayı Anita Bryant yönetmiş. Oylama sonucunda proposition 6, 58.4% hayır’a – 41.6% evet ile iptal edilmiş. ^{^[9]} İnsan haklarına karşı çıkarılmak istenen bu yasanın karşısında Milk’in önemli bir mücadelesi olmuştur.

Unutmayın

Harvey Milk, bizlere kırk yaşından sonra bile, insanlık için önemli işler başarabileceğimizi öğretmiştir. Bir şeyleri değiştirmek için işe ilk önce kendi sokağımızdan başlamamız gerektiğini vurgulamış, haklarımız için mücadele ettiğimizde kazanabileceğimizi göstermiştir. Birçok kişiye umut veren Milk, dolaptan çıkarsak, bizi tanıyanların, hakkımızda çıkarılmak istenen olumsuz yasalara oy verirken iki kere düşüneceğini kanıtlamıştır.

*KaosGL.org Gökkuşağı Forumu’nda yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. Yazının KaosGL.org’ta yayınlanmış olması köşe yazılarındaki görüşlerin KaosGL.org’un görüşlerini yansıttığı anlamına gelmemektedir.

Kaynakça

Age of the Sage http://www.age-of-the-sage.org/quotations/niemoller_jews_communists_socialists.html (çevrimiçi: 05.06.2016)

Ballotpedia https://ballotpedia.org/California_Proposition_6,_the_Briggs_Initiative_(1978) (Çevrimiçi: 05.06.2016)

Emanuellevy http://emanuellevy.com/comment/milk-interview-with-director-gus-van-sant-9/ (Çevrimiçi: 05.06.2016)

"Harvey Bernard Milk." Dictionary of American Biography, Supplement 10: 1976–1980. Charles Scribner's Sons, 1995.

IMDB http://www.imdb.com/title/tt1013753/?ref_=fn_al_tt_1 (Çevrimiçi: 05.06.2016)

IFC http://www.ifc.com/2008/11/gus-van-sant-on-milk (Çevrimiçi: 05.06.2016)

Polsky, Carol. Hidden depths of Long Island native Harvey Milk, 11 Ocak 2009

Terninja http://www.tersninja.com/adim-harvey-milk-ve-sizi-orgutlemek-istiyorum-milk/?doing_wp_cron=1465149351.6766939163208007812500 (Çevrimiçi: 05.06.2016)

Wikipedia https://tr.wikipedia.org/wiki/Harvey_Milk (Çevrimiçi: 05.06.2016)

248 Mithat Alam Film Merkezi Söyleşi, Panel ve Sunum Yıllığı 2007

[1] "Harvey Bernard Milk." Dictionary of American Biography, Supplement 10: 1976–1980. Charles Scribner's Sons, 1995.