02/05/2016 | Yazar: Murat Sayan
O kadar tıbbi gelişmeye, başarılı tedavi seçeneklerine ve konu hakkında sayısız insanın fikir üretmesine rağmen HIV’de stigmada bir arpa boyu yol gidilemiyor.
Eğer HIV ile kronik bir ilişkiniz yoksa daha önce damgalanma (stigma) ile karşılaşmamış olmalısınız. Yoksa karşılaştınız mı? Çünkü bu topraklarda damgalanmak için çok sayıda mevzu vardır. Saysak bitmezdi herhalde…
Neden başka insanlar hakkında kolayca hüküm veririz?
Bu bizi normal mi yapar? Güven içinde mi tutar?
Yoksa başkaları tarafından kimliğimiz mi bozulmaktadır? Eğer kimliğimizi korumak için bu kolaylığa kaçıyorsak derinliklerimizde tuhaf şeyler oluyor demektir.
Stigma yeni bir konu değil yeryüzünde. Sahip olduğumuz yegane şeyin - yaşam sahnesinde var olmanın -, çoğu kez gasp edildiğine tanık oluruz bu nedenle.
HIV gibi kronik olan çok sayıda başka sağlık sorunları vardır; hepatit B, hepatit C, diyabet, yüksek kan basıncı, böbrek yetmezliği, psikyatrik sorunlar, kanser… HIV’i kontrol etmek bu saydıklarımın yanında oldukça kolaydır. Antiretroviral tedavi etkilidir ve uyduğunuzda, kanınızda HIV’e rastlanmayacaktır.
Kimse yüksek kan basıncınız var diye sizi damgalamaz. Bu şekilde yaşayan bir kişi de ifşa olmaktan korkmaz. HIV’i diğerlerinden ayıran nedir peki? Bu şey her ne ise, sağlıkla ilgili değildir.
HIV hakkında bilgi ile donanmış bir sağlık mensubuna HIV statünüzü açıkladığınızda sizinle tokalaşmayabilir ya da sağlık hizmeti vermekten kaçınabilir. Bu nedenle söz konusu şey, bilgiyle de ilgili değildir.
Muhtemelen 1980’li yıllarda ortaya serilen yanlış bilgi ve görüntülerdir stigmanın kaynağı. Eğer size korkmanız gerektiği söylenmişse, kaçınmanız gerektiğini öğrenmişseniz, yanlış bilgiler kolayca soyut önyargılara dönüşecektir. Karşılaşma anında da önyargılarınız, korkuya…
O kadar tıbbi gelişmeye, başarılı tedavi seçeneklerine ve konu hakkında sayısız insanın fikir üretmesine rağmen HIV’de stigmada bir arpa boyu yol gidilemiyor. Ben asıl buna virus derim. Üstelik bu daha da hızlı bulaşıyor…
Stigma, üstesinden gelinmesi gereken bir sorundur HIV’de. Bu konuyla ilgili çalışmak gerekir. Sosyal bilimcilerin bu alana girmesi gerekir. Örneğin sosyal bilimciler HIV’de stigmanın boyutlarını ve türevlerini kavramakla işe başlayabilir. Devletin konuyu eğitim müfredatına alması, medyanın gündemde tutması ilerleme sağlayabilir. Şuradaki yeni makale konuya sosyal medya üzerinden yaklaşmış; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26525289 bu ve benzerleri yapılabilir…
Fotoğraftakiler Kara Panterler. Pirkle Jones tarafından, 1968 yılında, Oakland-Kaliforniya’da çekilmiş.
Black Power’ın bir parçası olan harekete büyük ölçüde Güney Afrika’lı Steve Biko’nun fikirleri esin kaynağı olmuş.
Biko'ya göre “Siyahlar, siyahlıklarıyla gurur duymalı, kendi sorunları hakkında kendileri söz sahibi olmalı”dır.
O dönemde ‘Siyah güzeldir’ sloganı çok revaçtadır. Siyah kadınların saçlarını Afro stili yapmaları, deri rengini açan kremleri kullanmanın bir utanç vesilesi olması gerektiği kitlesel kabul görür.
Böylece beyazların yıkıcı etkisi nötralize edilmeye çalışılır.
Ne dersiniz? Sizce Black Power hareketi bunu başarabildi mi?
Etiketler: insan hakları, sağlık
