11/09/2020 | Yazar: Özde Çakmak
“LGBT+ toplumu hükümet için kesinlikle bir öncelik değil, bu yüzden her şeyi kendimiz yapmak zorundayız.”
The New Arab’ta yayınlanan 17 Nisan 2020 tarihli yazıyı Özde Çakmak, KaosGL.org için Türkçeleştirdi.
Dünya nüfusunun yarıdan fazlası şimdilerde insanları çalışma, öğrenme ve sosyalleşme biçimlerinde değişiklik yapmaya zorlayan Kovid-19 pandemisine karşılık olarak karantina altında yaşıyor. Fakat Lübnan’da STK’lar hükümet tarafından bir ay önce başlatılan evde-kal önlemlerinin LGBT+ topluluğunun güvenliğine yönelik ciddi tehditler oluşturduğu konusunda uyarıda bulundu.
Arap Dünyası’ndaki ilk LGBT+ hakları örgütü olan Helem’in yönetici müdürü Tarek Zeidan The New Arab’a, “Karantina sırasında LGBT+ kişileri korumak için harekete geçilmezse, bu tam teşekküllü bir insani krize yol açabilir,” diyor.
Varlıkları bile hâlihazırda suç sayılan Lübnan’daki LGBT+’ler duygusal ve finansal destek için genellikle toplum merkezlerine, sıkı sosyal ağlara ve azimli STK’lara bel bağlıyor. LGBT+ aktivisti Lea Zraika, “Şimdi topluluklarıyla bağları tamamen kopmuş durumda, bunun da güvenlik açısından endişe verici sonuçları var,” diyor. “Pek çok kişinin temel ihtiyaçlarını karşılaması zor olacak.”
Lübnan ceza kanununun 534. Maddesi “doğal olmayan cinsel birleşme”yi bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırıyor ve açıkça eşcinselliğe değinmese de hâkimler ve güvenlik görevlileri tarafından LGBT+’leri gözaltına almak ve mahkemeye vermek için kullanılmaya devam ediyor. Psikiyatrist ve klinik seksolog Dr. Chadi İbrahim, “Buradaki toplumsal yapımız çoğu kişiyi cinsel yönelimlerini ifşa etmemeye zorluyor,” dedi. “Çoğu [LGBT+] kişi burada gizlenerek yaşıyor.”
Gidecek yer yok
Lübnan’ın yaklaşık yedi milyon sakini hükümetin zorunlu kıldığı bir karantina altındayken Helem’in acil yardım hattı istismar bildiren ya da intihar eğilimli düşüncelerini ifade eden LGBT+’lerden gelen çağrılarda artış gözlemledi. The Arab Foundation for Freedoms and Equality derneğini yöneten George Azzi, “Çoğu zaman aile evleri LGBT+ kişiler için en güvenli yerler değil,” diyor.
2013 tarihli Pew Araştırma anketi Lübnan nüfusunun yüzde 80’inin eşcinselliği reddettiğini gösterdi. Azzi, “LGBT+ olarak açıldığında genellikle kaybettiğin ilk şey ailenin ve topluluğunun desteğidir,” diye devam etti.
Bir zamanlar LGBT+ kişiler için güvenli mekânlar olan kafeler, okullar, işyerleri ve barlar artık yasak bölgeler haline geldi. Bunun yerine, evde kalıyorlar. Ama “Ev kalacak en güvenli yer olmadığında evde mahsur kalmak oldukça tehlikeli” dedi İbrahim.
İbrahim’in hastalarından biri daha eril bir görünüm elde etmek için saçını kazıyan ve sakal bırakan Hadi* adında 16 yaşında trans bir oğlan. Yanlış cinsiyet atamasının Hadi’ye acı verdiğini anlatan İbrahim, “’İnsanlar kızım hakkında neler diyecek?’ diye soran babası yüzünden çok strese giriyor ve babasının sözlü tacizine uğruyor,” dedi. İbrahim, Hadi’nin ağır anksiyete ve depresif semptomlar gösterdiğini söyledi. Hadi gibi kendi evlerinde şiddete ya da istismara maruz kalan kişiler için kaçış yok.
Cisgender kadın aile içi şiddet sağ kalanları Lübnan’ın sınırlı sayıdaki STK yönetimindeki güvenli barınma yerlerine yerleştirilme fırsatına sahipken, LGBT+ kişiler için bu tür sığınaklar yok.
Zreika şunları söyledi: “Sığınma trans topluluğu için her zaman sorun olmuştur ancak koronavirüsle birlikte daha büyük bir gereksinim haline geldi.” Zeidan çoğu LGBT+ istismar mağdurunun cinsel ya da toplumsal cinsiyet kimlikleri yüzünden tutuklanmaktan korktukları için devletten adalet ya da koruma istemediklerini söyledi.
Sınırlarda yaşamak
Lübanan son yıllardaki en kötü ekonomik krizini yaşıyor ve fiyat enflasyonu, para devalüasyonu ve onbinlerce iş kaybının biraraya gelmesi LGBT+ kişiler dâhil kırılgan insanları daha korkunç bir yoksulluğa itiyor.
Azzi, “Lübnan’daki ekonomik durum herkesi etkiledi ama birçok LGBT+ bireyin topluluk desteği yok,” dedi.
Aylar süren ekonomik sıkıntı hükümetin iş bulma fırsatlarını sınırlayan bir karantina başlatmasına yol açan koronavirüs salgınıyla daha da arttı. Zeidan, “”Birçok işveren de işten çıkarmak için fırsattan [koronavirüsle ilişkili kapanmalardan] yararlanıyor,” diyerek gitgide daha çok LGBT+’nin işsiz kalarak destek için Helem ile iletişime geçtiğini ekliyor.
Helem tarafından gerçekleştirilen araştırmaya göre, LGBT+ kişiler hâlihazırda iş piyasasında cinsel taciz, şantaj, düşük ücret ya da cinsel çıkarlar karşılığında çalışmaya zorlanma dâhil olmak üzere yaygın ayrımcılık ve ötekileştirme yaşıyorlar.
Hükümet karantina sırasında acil desteğe ihtiyaç duyan ailelere LL400,000 ($264) nakit para dağıtacağını duyursa da, bu nerdeyse yokluk içinde yaşayan LGBT+bireyleri kapsamayacak.
Azzi, “LGBT+ topluluğu hükümet için kesinlikle bir öncelik değil, bu yüzden her şeyi kendimiz yapmak zorundayız,” dedi.
Karantinadan bu yana binlerce LGBT+ kişi Helem ile iletişime geçerek gıda ve tıbbi yardım talebinde bulundu. Son altı haftada Helem’den yardım aldığı kayıtlara geçen kişi sayısı ikiye katlanarak 300’den 600’e ulaştı.
Zeidan, “Beslenme yetersizliğinde daha önce olmayan keskin bir yükselişe tanık oluyoruz,” diyor. HİV ile yaşayanlar ya da hormon terapisi gören translar gibi belli tıbbi gereksinimleri olan kişilerin karantina sebebiyle ihtiyaç duydukları bakıma erişemeyeceklerinden de kaygı duyuyor.
Zreika The New Arab’a hormon haplarını kabullenici olmayan aile üyelerinden saklamak zorunda kalan translar olduğunu duyduklarını söyledi. Sağlık hizmetlerine ihtiyaç duyan ancak LGBT+ topluluğunu kabullenen merkezlere gidemeyen LGBT+ kişilere yönelik ayrımcılık korkuları da var. Zeidan, “Sağlık kurumlarının çoğu aşırı homofobik ve transfobik,” diyerek transların sağlık ocaklarına girmesinin “sürekli” reddedildiğini ekliyor.
Potansiyel Baskı
Son yıllarda Lübnan’daki LGBT+’ler üzerindeki baskılar arttı; pride etkinlikleri iptal edildi, aktivistler emniyet kurumları tarafından gözaltına alındı ve solistleri açıkça gey olduğu için Lübnanlı indie grup Mashrou' Leila’nın kendi ülkesinde sahne alması yasaklandı. “LGBT+ aktivizmi için alan daralıyor,” diyen Azzi karantinayı zor kullanarak uygulamak için artan güvenlik görevlileri ve “acil” önlemler alan hükümetin LGBT+ haklarının ve özgürlüklerinin daha da bastırılmasına yol açabileceği konusunda uyardı.
Azzi, MENA bölgesindeki (Ortadoğu ve Kuzey Afrika) LGBT+ hakları konulu çalışmasında “hükümetlerin karantinaları aktivistlere göz açtırmamak için bir fırsat kullanma eğiliminin kaygı verici” olduğunu belirtti.
Ziedan’a göre, pandemi hafiflediğinde ve hükümet ekonomik durgunluğun yansımalarıyla karşı karşıya kaldığında LGBT+ topluluğunun ihtiyaçlarının daha fazla gözardı edilmesi ya da bastırılması muhtemel. Zeidan, “Bizler teğet geçen bir sorun değiliz,” dedi. “Artık insanların aldırış etme zamanı geldi.”
Etiketler: yaşam, dünyadan
