30/04/2021 | Yazar: Kaos GL
Sendikalar sessizliği bozmak ve LGBTİ+’ların eşitlik taleplerini hayata geçirmekte büyük rol oynar. Nasıl mı? Gelin beraber “LGBTİ+ Hakları Sendikal Haklardır” broşürünü inceleyelim.
Kaos GL Derneği’nin temel yayınlarından olan “LGBTİ+ Hakları Sendikal Haklardır” broşürünün gözden geçirilmiş ve güncellenmiş dördüncü baskısı 2020’de yayınlandı.
Sendikacılara LGBTİ+ hakları konusunda bir kaynak oluşturmak, olumlu örnekleri çoğaltmak ve heteroseksizme karşı sendikacılığı güçlendirmek için yayınlanan broşür 11 bölümden oluşuyor. Broşür, istihdam araştırmalarında ortaya çıkan sonucu değiştirmek için sendikacıların neler yapabileceğine dair yöntemler öneriyor.
Broşürün giriş bölümünde bu amaçlar şöyle açıklanıyor:
“Heteroseksizm ve ikili cinsiyet rejimi ile mücadelede sendikanın yapısından başlayarak kalıcı politikalar üretmek, savunuculuğu düzenli ve kamuoyunun bilgisine açık şekilde sürdürmek, kendi üyelerinden başlayarak toplumsal dönüşümün katalizörlerinden olma iradesi göstermek önem kazanıyor.
“Biz de bu broşürle, bu iradeyi güçlendirmek ve çoğaltmak için yapılabilecekleri derledik. Bu broşürün sendikacılar başta olmak üzere “LGBTİ+ hakları insan haklarıdır” diyen herkese faydalı olması temennisiyle…”
Girişin ardından “Durum Tespiti: LGBTİ+ İşçi ve Emekçiler Neler Yaşıyor” bölümünde Kaos GL’nin istihdam araştırmaları üzerinden yaşanan sorun ve hak ihlallerinden bahsediliyor. Broşürün devamında “Örgütlenme”, “Sendika İçi Düzenlemeler”, “Savunuculuk ve Hukuki Destek”, “LGBTİ+ Örgütleriyle Dayanışma” başlıklarında sendikanın LGBTİ+ haklarını savunmak için neler yapabileceği sıralanıyor.
Broşürde ayrıca toplu iş sözleşmelerinde LGBTİ+ eşitliği, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği eşitliği için taahhütname ve LGBTİ+ eşitlik politikası örnekleri de yer alıyor. Broşür, Avrupa Sendikalar Konfederasyonu’nun önerileri ve temel kavramlar ile sonlanıyor.
Broşürün çeşitli başlıklarındaki önerilerinden bazılarını 1 Mayıs vesilesiyle derledik:
Örgütlenme
*Heteroseksizm, ikili cinsiyet rejimi ve bunun çalışma hayatına yansıması, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığı, sadece LGBTİ+ sendikacıların meselesi değildir; aynı zamanda sendikaların örgütlenmeye dair politikalarında yer alması gereken bir konudur.
*LGBTİ+ işçiler/üyeler iş yerlerinde olduğu gibi sendikalar içinde de görünür olamamaktadırlar. Sendikaların her türlü mekanizması heteroseksizm karşıtı şekilde yapılandırılmalıdır. Yaratılacak olan heteroseksizm karşıtı ortam LGBTİ+’ların örgütlenmesini teşvik edecek ve kolaylaştıracaktır.
*Sendikaların açıkça örgütlenmeye çağırması, LGBTİ+ işçilerin sorunlarını gündemine aldığını ve çözmek için birlikte mücadele etme arzusunu açıkça ve süreğen bir şekilde göstermesi önemlidir. 17 Mayıs Uluslararası Homofobi, Bifobi, Transfobi, İnterfobi Karşıtı Gün veya Onur Haftası gibi zamanlarda kamuya açık açıklamalar yapmak iyi bir başlangıç olabilir. Ancak örgütlenmenin güçlenmesi için belirli günler dışında, senenin her günü LGBTİ+ eşitliğinin sendika gündeminde olduğu bilgisi hem üyeleri hem de kamuoyu ile paylaşılabilir. Sendikalar heteroseksizm karşıtlığını ve cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığına karşı mücadeleyi sendika içinde görünür kılmalı, merkezi ve yerel düzeyde heteroseksizm karşıtlığını yaygınlaştırmalıdır.
*Sendikadaki LGBTİ+ çalışanların istedikleri taktirde “açılabileceği” bir iklim yaratılmalıdır. Bu, LGBTİ+ çalışanların sendikalara, LGBTİ+ haklarını savunurken, işyerlerinde de destek verebilmeleri için önemli olacaktır. LGBTİ+ meselesinin sadece LGBTİ+’ların değil tüm üyelerin meselesi olduğu benimsenmelidir.
Sendika içi düzenlemeler
*Heteroseksizm karşıtı politikalar sendikaların aslî politikaları içerisinde yer bulmalıdır. Sendika içerisinde bu politikaların tartışılması ve konuşulması taraflar arasında güvence altına alınmalıdır. Bu politikalar sendikanın yayın ve programlarında etkin biçimde görünür kılınmalıdır.
*LGBTİ+ eşitliğinin tüm örgüt düzeylerinde ele alınacağı, sendikanın “LGBTİ+ eşitliğini sendikal mesele kabul ettiği” açıkça beyan edilmelidir.
*Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin ayrımcılık yapılamayacak temeller olduğu sendika içinde duyurulmalıdır. Bu ilke, işyerinin genel eşitlik politikası, mevzuatı ve kılavuzlarında açıkça ifade edilmelidir. LGBTİ+ çalışanların hakları sendikal haklar olarak tanınmalı ve korunmalıdır.
*LGBTİ+ hakları sendikanın bütün çalışmalarında dikkate alınmalı; karar alma süreçlerinde ve toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde LGBTİ+ hakları gündeme getirilmelidir.
*Sendikaların aynı zamanda kendi çalışanları söz konusu olduğunda işveren konumunda olduğu ve LGBTİ+ işçilerin eşitliğini sağlayacak adımları atmada öncelikle sendikaların sorumlu olduğu unutulmamalıdır.
Savunuculuk ve hukuki destek
*Sendikalar sessizliği bozmak ve LGBTİ+’ların eşitlik taahhüdünü paylaşmakta büyük rol oynarlar. Bu, yakın gelecekte sendikaların politik görünürlük planları için önemli olacaktır.
*Çalışma hayatında cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığına karşı sendikalar birincil muhatap olmalıdır. Ayrımcılığa maruz kalan LGBTİ+ çalışanlar için sendikal koruma ve yasal destek sunmalıdır.
*LGBTİ+’ların işyerinde eşitliği için özel politikalar geliştirilmelidir. Bu düzenlemelerin işyerinin genel eşitlik politikasında açıkça kapsanır ve görünür olmasını sağlanmalı; işyerinde zorbalık, mobbing ve tacizi ele alacak özel düzenlemeler muhakkak yapılmalıdır.
*Yalnızca görünür LGBTİ’+’ların olduğu iş yerlerinde değil her türlü TİS sürecinde maddeler LGBTİ çalışanların da ihtiyaçlarına göre belirlenmeli.
*Sendikalar kendi içlerinden başlayarak işyerleri ve bir bütün toplumun LGBTİ+ hakları konusunda farkındalık kazanması ve LGBTİ+ eşitliğinin sağlanması için irade göstermelidir. LGBTİ+ kişileri ayrımcılıktan açık biçimde koruyan yasaların olmadığı Türkiye’de, sendikalar bu yasaların çıkması için kampanya yapabilir ve sivil toplum kuruluşları ile ittifaklar kurarak LGBTİ+’ların çalışma hayatında eşitliği meselesinin önemine dair hareket geliştirebilir.
LGBTİ+ örgütleriyle dayanışma
*LGBTİ+ örgütleri ile birlikte çalışmak sendikaların LGBTİ+ sendika üyeleri ile bağ kurmalarını ve farklı şehirlerdeki LGBTİ+ topluluklarına ulaşmalarını sağlar. Sendikaların anlayışını ve bilgi düzeyini geliştirir; sendikaların sorunlara doğru, uygun şekillerde yanıt verebilmesini mümkün kılar.
*LGBTİ+ kişileri ayrımcılık ve nefretten koruyacak yasal mevzuatın hazırlanması için LGBTİ+ örgütleriyle işbirliği içinde sendikalar bu yasaların çıkması için kampanya yapabilir ve sivil toplum kuruluşları ile ittifaklar kurarak LGBTİ+’ların çalışma hayatında eşitliği meselesinin önemine dair hareket geliştirebilir.
Toplu iş sözleşmeleri ve LGBTİ+ eşitliği
*Toplu İş Sözleşmesi (TİS) görüşmeleri LGBTİ+ çalışanların eşitliğini güvenceye almak için büyük önem taşır. Görüşmeler ayrıca sendikanın LGBTİ+ çalışmalarına görünürlük sağlar. Sonuç olarak üye sayısının artışına ve örgütlülüğün güçlenmesine faydası olur.
*TİS görüşmelerinde cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin korunmasını açıkça içeren İşyeri Eşitlik Eylem Planları için pazarlık edilebilir. Bu, İşyerinde Cinsiyet Eşitliği Planları için de benzer şekilde geçerlidir.
*LGBTİ+ eşitliğinin ve her toplumsal kesimi kapsamanın işyerinin itibarın bir parçası olduğu dile getirilmelidir. Bu, diğer çalışanlar, yöneticiler ve müşterilerden kaynaklanabilecek tacizin, sözlü ve fiziki istismarın üstesinden gelinmesi anlamına gelir.
Çok daha fazla önerinin yer aldığı broşürün dijital haline ulaşmak için tıklayın.
Etiketler: insan hakları, çalışma hayatı
