15/12/2020 | Yazar: Ali Erol
Homofobik Nefret Söyleminin Kasım Ayı Seyri: Siyasetçi, transların sağlığa erişim hakkına laf ederse, gazeteci de söylemle yetinmeyip çalışma hakkını engellemeyi maharet beller…
Medya çalışmaları kapsamında sosyal medya mecrası ile internet medyasını izleyen Kaos GL, internet yayıncılığında dikkat çeken, sosyal medya ortamlarında öne çıkan Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks (LGBTİ+) odaklı homofobik ve transfobik nefret söylemi üreten ve yayan haberler ile mesajların takibini yaparak kaydını tutuyor.
Cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesi ile LGBTİ (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, İnterseks) varoluşlara yönelik ayrımcı yaklaşım, nefret söylemi üreten, yayan, teşvik eden, savunan ya da haklı gösteren ifadeler içeren haber ve yorumları aylık dosyalarla ele alıyor.
Homofobik ve Transfobik Nefret Söyleminin Kasım Ayı İnternet Seyrine sosyal medya ve internet ortamlarına yansımış ayrımcı ve nefret ifadeleri ile doğrudan üreten, yayan ve teşvik eden medya organlarından LGBTİ+’lara yönelik cinsiyetçi, transfobik ve homofobik nefret söylemlerini derledik.
Muharrem İnce: 20 Kasım Nefret Suçu Mağduru Transları Anma Günü’nde CHP’nin gündemindeki konuya bakın…
CHP’nin 2018 Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, Kasım ayında katıldığı Haber Global programında, CHP’yi eleştirme gayesiyle, “Eşcinsellerin ameliyat paralarını devlet ödesin (diyorlar).” şeklinde ayrımcı sözler sarf etti.
İnce’nin, “Eşcinsellerin ameliyat paralarını devlet ödesin (diyorlar). Ben ödemesin demiyorum da. Her şey güllük gülistanlık olur, Türkiye zenginleşir (belki o zaman öder). Kahvehaneler kapalı, şirketler kapanıyor… Kriz içerisindeyiz, insanlar burnundan soluyor. CHP’nin gündemindeki konuya bakın…” şeklindeki sözlerinin alıntılandığı videonun twitter paylaşımı cinsiyetçi, homofobik ve transfobik söylemlerin yeniden üretilmesini yol açtığı gibi, tartışmaları da beraberinde getirdi.
Twitter tartışmalarında bir takipçinin, İnce’nin yanlışı ile ayrımcı transfobik söylemine karşı, “…küçük bir kavram karmaşası değil bu. Transcinsiyet bir cinsiyet kimliğidir; eşcinsellik ise bir cinsel yönelimdir. Bir kişi hem trans hem eşcinsel olabilir, ancak eşcinsellik bir cinsel yönelim olduğu için eşcinsel bireyler geçiş sürecinden geçmez” bilgisini paylaştığı görüldü.
Pembe Hayat Derneği ise twitter hesabından, “Muharrem İnce… trans hakları alanındaki bilgisizliğini ortaya serdi” paylaşımı yaptı. Pembe Hayat, Muharrem İnce’nin, “parti eleştirisinde bulunabilmek için”, CHP’nin 20 Kasım Nefret Suçu Mağduru Transları Anma Günü Raporu'nu “hedef gösterdiğini” yazdı: “Muharrem İnce, cinsiyet kimliği ile cinsel yönelimleri karıştırmış, translar ile LGBİ+ bireyleri toplumun dışında görmüş ve cinsiyet uyum sürecini önemsiz görmüştür. Rapor içerisinden yalnızca bir madde seçerek parti eleştirisinde bulunabilmek için Gökçe Gökçen'in raporunu hedef göstermiştir.”
Cumhuriyet Halk Partisi Gençlik Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökçe Gökçen, 20 Kasım Nefret Suçu Mağduru Transları Anma Günü vesilesiyle yaptığı konuşmada, “temel haklarından dahi yararlanamayan transların şiddete ve cinayete maruz kaldıkları”na, “özellikle genç transların ayrımcılık ve eşitsizlik karşısında desteklenmemesi, ikinci sınıf vatandaşlar olarak hayatlarını devam etmelerine zemin oluşturmasına” dikkat çekmişti.
CHP Gençlik Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı adına, Nefret Suçu Mağduru Transları Anma Günü olan 20 Kasım’da yayınlanan Rapor’da, “beden uyum sürecine girmek isteyen translar için yasal, ekonomik engeller konulmakta ve SGK tarafından pek çok zorluk çıkarılmaktadır” tespiti ve trans sağlığa erişim hakkı talebi, eski cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce tarafından ayrımcı bir yaklaşımla karşılanmış, cinsiyetçi ve transfobik nefret söylemine gerekçe gösterilmiş oldu.
CHP’nin 20 Kasım trans hakları raporuna yönelik İnce’nin sarf ettiği cinsiyetçi, transfobik ve homofobik söylem, daha önce, hükümet medyasından Yeni Şafak tarafından da paylaşılmıştı. Gökçe Gökçen’in, “NefretSuçuMağduruTranslarıAnmaGünü” etiketi ve “destekleriniz için teşekkürler” ironisiyle paylaşılan Yeni Şafak haberi, “Transların Ameliyatını Devlet Ödesin” twitter sunumuyla duyuruldu.
Yeni Şafak’ın “CHP Gençlik Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökçe Gökçen, transların hormon tedavisinde kullandığı ilaçların ve ameliyatlarının SGK tarafından karşılanması önerisinde bulundu” haberiyle teşvik ettiği okurlarından, gazetenin internet sitesi yorum sayfasına cinsiyetçi ve transfobik nefret söylemi katkısı gecikmedi.
Yeni Şafak okurundan gelen “Ağır bi laf ederdim de burada yayınlanmazdı. Ama anlayan anladı.....” yorumu yüzlerce “beğeni” alırken, bir diğer okurun “izahın bile kâfi, yerden göğe kadar da haklısın.” Yorumuyla karşıladığı mesaj da aynı şekilde yüzlerce kez “beğeni” ile onaylandığı görüldü:
“traslardan önce hastası çocukların ilaçları karşılanması gerek traslar kendi ameliyatını karsilasin”, “Bu hastalık değil ki; tamamen sapıklık, oy kaygısı ile siz de şeytana yaranmaya çalışıyorsunuz.”, “Allah'ın lâneti size olsun...”, “bu cehape neden hep trans lgbt vs bu ilgi ne. Ben bunlardan şüphelenmeye başladım.”, “Allahu teala cümle günahkarlara tevbe nasip eylesin.. günahı savunanlarıda rezil rüsvây eylesin inşaallâh..”, “Chp ahkaksızların ve ahlaksızlığın savunucusu olmuş”, “İstanbul Sözleşmesi Çürütür ve Öldürür”
Yeni Şafak’la aynı “haber”i yayınlayan Takvim ise “CHP'nin derdi varsa yoksa LGBT! Genel Başkan Yardımcısı Gökçe Gökçen: Transların ameliyatı ve ilaçları SGK tarafından karşılansın” sunumunun ardından CHP’li milletvekilleri ile belediye başkanlarını hedef alan bir homofobik nefret kolajı hazırladı.
CHP’nin 20 Kasım Nefret Suçu Mağduru Transları Anma Günü raporunu, yerel basından Elazığ Hakimiyet gazetesi ise CHP’yi, “ülkede daha ciddi sorunlar varken marjinal konulara çözüm araması kılıfı altında sapkınlığı meralaştırma”ya çabalamakla suçlarken, twitter paylaşımı pek yaratıcıydı: “Sizi Gidi ‘LGBT’ciler”
Oyuncu Seyhan Arman ise Yol Televizyonunda katıldığı bir programda, Muharrem İnce'nin ayrımcı ve transfobik söylemine tepki gösterdi: “Sen utanmıyor musun Kılıçdaroğlu'na sataşmak için transeksüelleri kullanmaya?”
CHP Grup Başkanvekili olduğu 2012 senesinde, LGBTİ+ dernek temsilcilerinin TBMM’de ziyaret ettiği Muharrem İnce, “LGBT haklarının CHP için çok önemli olduğunu ve desteklerinin süreceğini” söylemiş, “AKP’nin LGBT meselesini suiistimal ettiğini, toplumun homofobisini kaşıyarak LGBT haklarını savunan partileri zor durumda bırakmaya çalıştığını” da sözlerine eklemişti. 2018’de CHP Cumhurbaşkanı adayı olan Muharrem İnce’nin “Gelecek Bildirgesi”nde ise “cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği” temelli LGBTİ+ vatandaşlara yönelik bir vurgu bulunmuyordu.
Muhafazakâr medya nefrete aracı olmakla yetinmiyor, doğrudan üretiyor
LGBTİ+ toplumuna, kurumlarına ve kişilere karşı cinsiyetçi ve homofobik dezenformasyona ortak olan, doğrudan üreten, yayan ve teşvik eden muhafazakâr medya organlarından Akit’le yarışan Yeni Şafak, Kasım ayındaki yayınında, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği üzerinden LGBTİ+ varoluşları “LGBT sapkınlığı” olarak itham etti, yetinmedi “pedofili” ile ilişkilendirdi.
Yeni Şafak’ın cinsiyetçi, transfobik ve homofobik nefreti sınır tanımıyor; gazetenin bıraktığı yerden okurları devralıyor: “Allah türlü türlü cezanızı versin inşallah.”, “şeytanın çocukları o masum çocuklardan uzak durun”, “Yüce Rabbim, bu LGBT'lilerin şerrinden, sapkınlıklarından ve sözde özgürlük ve insan hakları adına bunlara destek verenlerin ahmaklıklarından sadece Müslümanları değil, tüm insanları korusun. Bunların sapkınlıklarına fırsat vermesin.”, “Türkiyede de lgbti olayları artmaya başladı.”
Kaos GL Derneği’nin, LGBTİ+’ların gazetelerde nasıl yer aldığına ilişkin 2019 Medya İzleme Raporu’na göre, sistematik olarak ayrımcı haberler üreten, nefret söylemini yoğun olarak kullanan, “basında nefreti görev bilen” beş gazete arasında yer alan “Doğru Haber”in ajansı: “Cinsi sapkınlığı savunan ‘Feminist Alfabe’ isimli kitap”
“Eşcinsel sapık feminist terör örgütleri” söylemiyle cinsiyetçi ve homofobik nefret söylemine aracılık eden İLKHA’nın “Cinsi sapkınlığı savunan ‘Feminist Alfabe’ isimli kitap hakkında suç duyurusu” haberini, nefret söylemi üretme, yayma ve teşvik etmede iktidarın “yaygın medya organı” halini almış olan Yeni Akit’ten köşe yazarı Abdurrahman Dilipak da twitter hesabından paylaştı.
Öte yandan İLKHA, kasım ayında ayrıca, İstanbul Sözleşmesi ile yetinmeyen, toplumsal cinsiyet eşitliği düşmanlığını TC Anayasası ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) saldırmaya kadar vardıran “Aile Meclisi” adlı kadın düşmanı, cinsiyetçi ve homofobik nefret üretme odağının sözcüsünün “cinsi sapkınlar” söylemine de aracılık etti.
İnce’nin transfobik ayrımcılık çağrısı söylemde kalmadı, Konya’da uygulamaya geçti
Eski cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, trans yurttaşların tıbbi ihtiyaçları ve sağlığa erişim hakkına “CHP’nin gündemindeki konuya bakın” diyerek kurumsal ayrımcılığa ve cinsiyetçi-transfobik uygulamalara destek verdiği Kasım ayında, benzer bir ayrımcılık çağrısı söylemden uygulamaya geçti ve sanatçı Ayta Sözeri’nin çalışma hakkı Konya’da engellendi.
Millî Gazete, twitter hesabından, “Selçuklu'nun başkenti Konya'da LGBT rezaleti” paylaşımı yaptı. Haber metninde Millî Gazete’nin cinsiyetçi ve transfobik nefret söylemi devam etti: “sapkın LGBT zihniyeti”. Gazete, sanatçı Ayta Sözeri’nin çalışma hakkını “skandal konser” yaftasıyla engellemeye çağırdı.
Millî Gazete’nin sanatçı Ayta Sözeri’nin çalışma hakkını engellemeye ve transfobik ayrımcılığa çağrısını, “Konya Selçuklu Kongre Merkezinde LGBT haklarını savunan ve Türkiye’nin ilk trans oyuncusu Ayta Sözeri’nin konseri olacak.” paylaşımıyla twitter hesabından tekrar eden bir sosyal medya kullanıcısı, “Bu nasıl rezillik? Derhal iptal edilmelidir.” mesajıyla “Konyabuyuksehir”, “SelcukluBel” ve “scckonya” hesaplarına ihbar etti.
Millî Gazete’nin yasaklama çağrısını, “Selçuklu'nun başkenti Konya'da 28 Kasım'da yapılması planlanan bir etkinlikte "LGBT hakları aktivisti", "Türkiye'nin ilk trans oyuncusu" Ayta Sözeri'nin konser vereceği öğrenildi.” mesajıyla, İstanbul Lepra Deri ve Zührevi Hastalıkları Hastanesi Başhekim Yardımcısı da twitter hesabından paylaştı.
HÜDA PAR Meram İlçe Başkanı ise Millî Gazete’nin çağrısını, Selçuklu Kongre Merkezi’nin önce paylaştığı ama daha sonra sosyal medya hesaplarından ve sayfasından kaldırdığı sanatçı Ayta Sözeri’nin konser afişini de ekleyerek, “LGBT savunucusu bu ahlaksızın ilimizde konser vermesi kabul edilemez. Sayın “u_ibrahim_altay” ve “TCKonyaValiligi” bu rezalete izin vermeyin. Kadim başkent Konya'mız bunu hak etmiyor.” nefret mesajıyla paylaştı.
Konya yerel basınından Kanal42, twitter hesabından, “Selçuklu'nun başkenti Konya'da LGBT rezaleti!” paylaşımını, sanatçının yüzünü “buzlayarak” paylaştı.
Bir başka, “Selçuklu’nun başkenti Konya’da LGBT rezaleti!” paylaşımı, HaberErk twitter hesabından gelirken, bu kez sanatçının yüzünün “buzlama”yı da aşarak tamamen karartıldığı görüldü.
Konya yerel basınından, YeniGün gazetesi, “Selçuklu Kongre Merkezi (SKM) etkinlik takvimi listesi içinde yer alan İnsan Hakları ve LGBT hakları aktivisti ve Türkiye’nin ilk trans oyuncusu olan Ayta Sözeri’nin Konya’da program düzenleyecek olması, Konyalılar tarafından sosyal medyada tepkiyle karşılandı. Tepkiler üzerine organizasyon firması tarafından 28 Kasım’da yapılması planlanan konser iptal edildi. Konser programı da SKM etkinlik listesinden çıkarıldı.” haberini duyurdu: “LGBT’ye Konya’dan geçit yok: Tepkiler üzerine iptal edildi”
Konya yerelden gazeteci İbrahim Büyükeken ise trans sanatçının çalışma hakkını engelletenin, konseri iptal ettirenin, “Merhaba Gazetesi” olarak kendi başarıları olduğunu twitter hesabından duyuruyor: “Selçuklu Kongre Merkezi’nde yapılması planlanan LGBT aktivisti Ayta Sözeri’nin konseri yaptığımız haberin ardından iptal edildi. -Merhaba Gazetesi olarak üzerimize düşen görevi yaptığımızı düşünüyorum. -Kamusal görevimizi yaptık. Duyarlılık gösteren herkese teşekkür ediyorum”
“Selçuklu’nun başkenti Konya’da LGBT rezaleti!” ayrımcılık çağrısı ve homofobik / transfobik nefret söylemini tekrar eden Merhaba Gazetesi haberini twitter hesabından paylaşan gazeteci İbrahim Büyükeken, sanatçı Ayta Sözeri’yi hedef gösterirken, gene sanatçının yüzünün “buzlandığı” görülüyor.
Habere gelen itirazlara, “Gelen şarkıcı LGBT aktivisti ama.. nasıl örtüşmemiş ki abi?” tepkisi veren yerel gazeteci İbrahim Büyükeken, bir başka takipçinin, “Yavaş yavaş, alıştıra alıştıra LGBT yi düşünce olarak normalleştiriyorlar. Bu şehrin yöneticileri ya uyuyor, ya da bilinçli bir şekilde bunu yapıyorlar.” yorumuna, “Haberi yapınca da suçlu oluyoruz.. size katılıyorum..” karşılığı veriyor. Ardından bir başka takipçi ise “Ona kalsa Bülent Ersoy da geldi başkaları da. Buna mı yetti gücünüz. Sanatını icra edecekti” tepkisi gösteriyor.
“Kamusal görevimizi yaptık. Duyarlılık gösteren herkese teşekkür ediyorum” sözleriyle twitter hesabından yasağı ve ayrımcı uygulamayı savunan yerel gazeteciye, avukat bir takipçi cevap veriyor: “Büyük maharet. Müthiş bir ayrımcılığa, hedef göstermeye, tahammülsüzlüğe imza atmışsınız. Aferin, bu hoşgörüsüzlükle Mevlananın ruhunu incittiniz.”
“LGBT Azerbaijan” isimli bir twitter hesabı, “Türkiyənin ilk trans oyuncusu LGBT Gökkuşağı bayrağı haqları aktivisti Ayta Sözeri 28 noyabrda Türkiyənin Konya şəhərində konsert vereceyini bildirdi. Ancaqki, Konya sakinləri bu konsertin ləğv olunması üçün etirazlarını bildirdi…” paylaşımını, “Haberimiz kardeş ülke Azerbaycan'da bile ses getirmiş.” mesajıyla aktaran Konya yerel basınından İbrahim Büyükeken’in eğlenmeye devam ettiği anlaşılıyor.
Homofobik nefret söylemiyle bendini aşan Kasım “köşe”leri
Homofobik nefret söylemiyle bendini aşıp “köşe”lerine sığmayan gazete köşelerini izlemeye devam ediyoruz.
Kasım ayının cinsiyetçi ve homofobik nefret “köşe”leri Aydınlık, Türkiye, Yeni Şafak, Doğru Haber, Diriliş Postası, Milat, Tigris, Yeni Adım ve Akit yazarlarından: “Muhafazakâr “köşe”ler kendilerine hak gördükleri hayatı, LGBTİ+’lara tanımıyor”
Akit’in Kasım ayı nefret söylemi listesi
Kaos GL, medya çalışmaları kapsamında, cinsiyetçi, transfobik, homofobik nefret söylemi üretme, yayma ve teşvik yayın organlarından Akit’in aylık nefret seyrini takip ediyor.
Yeni Akit’in Kasım ayı listesi, LGBTİ+’lara yönelik ayrımcı dil, cinsiyetçi, transfobik ve homofobik nefret söylemleri içeren, hedef gösteren “haber” ve “köşe” yazıları ile birlikte doğrudan LGBTİ+ toplumu ve kurumlarına yönelik saldırıların takibi ve kaydından oluşuyor.
Cinsiyetçi ve homofobik dezenformasyona ortak olan, üreten ve yayan Akit’in aylık nefret söylemi Kasım listesi, “LGBTİ+ toplumu ve kurumlarına doğrudan saldırı”, “Akit’in cinsiyetçi ve homofobik nefreti”, “Akit’in kültür-sanat ve medya siyaseti: Sansür ve nefrete teşvik!”, “Akit’in homofobik nefret siyaseti”, “Akit yazarlarının homofobik nefret “köşe”leri” başlıklarından oluşuyor.
Kaos GL’den aylık nefret söylemi takibi
Kaos GL, sosyal medya ortamları ile internet yayıncılığında cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesi ile LGBTİ+ varoluşlara yönelik ayrımcı yaklaşım, homofobik ve transfobik söylem içeren haber ve gelişmeleri takibe alıyor.
Böylece Kaos GL, internet yayıncılığında dikkat çeken, sosyal medya ortamlarında öne çıkan Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks (LGBTİ+) odaklı homofobik ve transfobik nefret söylemi üreten ve yayan haberler ile mesajların aylık takibini ve irdelemesel kaydını tutuyor.
Ayrımcı, ırkçı, homofobik, transfobik unsurlar taşıyan ifadelere nefret söylemi denilmektedir. Bir gruba ya da o gruba üyeliği nedeniyle bir kişiye yönelik düşmanlıktan kaynaklanan ve o gruba yönelik düşmanlığı gösteren veya cesaretlendiren ifade biçimleridir. Nefret söylemi, nefret suçuna teşvik ya da eşlik edebileceği için, bu iki kavram birbiriyle bağlantılıdır.
Nefret söylemi, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tavsiye kararında, “nefret biçimlerini yayan, teşvik eden, savunan ya da haklı gösteren her tür ifade biçimi” olarak tanımlanıyor.
Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks (LGBTİ+) terimleri ile tanımlarını, LGBTİ+’lara yönelik ayrımcılık ideolojileri ve anlamlarını, insan hakları ve ayrımcılıkla ilgili terimler ve tanımlarını ve daha fazlasını, Kaos GL Derneğince yayınlanmış “LGBTİ Hakkında Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları” kitapçığında bulabilirsiniz.
Kaos GL Derneği’nin dijital ortamda yayımladığı “Homofobik ve Transfobik Nefret Söyleminin İnternet Seyri” başlıklı “2019 Sosyal Medya Raporu” işte burada…
Not: Bu dizide, internet ortamı ile sosyal medyadan yapılan alıntıların yazım hatalarına dokunulmuyor; olduğu gibi alınıyor.
Etiketler: medya
