14/01/2021 | Yazar: Ali Erol
Ticaret Bakanlığı’nın “LGBT ve gökkuşağı” karşıtı ayrımcı kararı Aralık ayı homofobik nefret söyleminin seyrini belirledi.
Medya çalışmaları kapsamında sosyal medya mecrası ile internet medyasını izleyen Kaos GL, internet yayıncılığında dikkat çeken, sosyal medya ortamlarında öne çıkan Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks (LGBTİ+) odaklı homofobik ve transfobik nefret söylemi üreten ve yayan haberler ile mesajların takibini yaparak kaydını tutuyor.
Cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesi ile LGBTİ (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, İnterseks) varoluşlara yönelik ayrımcı yaklaşım, nefret söylemi üreten, yayan, teşvik eden, savunan ya da haklı gösteren ifadeler içeren haber ve yorumları aylık dosyalarla ele alıyor.
Homofobik ve Transfobik Nefret Söyleminin 2020 Aralık Ayı İnternet Seyrine sosyal medya ve internet ortamlarına yansımış ayrımcı ve nefret ifadeleri ile doğrudan üreten, yayan ve teşvik eden medya organlarından LGBTİ+’lara yönelik cinsiyetçi, transfobik ve homofobik nefret söylemlerini derledik.
“Ticaret bakanlığı eline sağlık, çocukları bu pisliklerin sembollerinden korumalıyız”
LGBTİ+’ların hak ve eşitlik taleplerini tanımayıp hedef gösteren, ayrımcılıklara karşı yükümlülüklerini yerine getirmeyip cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığını meşrulaştıran kamu kurumlarınca üretilen homofobik nefret söyleminin seyrine Ticaret Bakanlığı da dahil oldu.
Ticaret Bakanlığı’nın, “LGBT işareti ve sembollerinin bulunduğu ürünlerin satışında +18 ibaresi bulundurulması”na karşı kararı Aralık ayında basına yansıdı.
Bakanlık bünyesindeki Reklam Kurulu’nun 10.11.2020 tarihli ve 303 Sayılı kararı ile e-ticaret sitelerinde “LGBT ve gökkuşağı temalı ürünlerin +18 ibaresiyle satışa sunulması gerektiğine” karar verildiği bakanlığın internet sitesinde ilan edildi.
T.C. Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu Başkanlığı kararında, “tişört”, “sweatshirt”, “kupa bardak”, “telefon kılıfı”, “plaj havlusu”, “LGBT”, “LGBT Power”, “Equality, Bisexual, Freedom, Lesbian, Gay, Love is Love, Homosexual, LGBT Relationship”, “Love is Love”, “Pride”, “Peace, Love is Love, Pride, LGBT” gibi “ifadeler” ve adı geçen ürünlerin “LGBT ve gökkuşağı temalarıyla” satışa sunulduğu “tespit edilmiştir” kaydı geçildi.
Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu Başkanlığı, LGBTİ+’lara karşı cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcı “Değerlendirme/Karar”ını ise şöyle gerekçelendirdi: “İnceleme konusu ürün ve tanıtımların "+18" yaş uyarısına yer verilmeden satışa sunulduğu, bu durumun çocukların ve gençlerin zihinsel, ahlaki, psikolojik ve toplumsal gelişim özelliklerini olumsuz yönde etkilediği, kültürel ve ahlaki sosyal davranışları bozmaya, değiştirmeye yönelik olduğu, Dolayısıyla inceleme konusu tanıtımların; Ticari reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği & Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine aykırı olduğuna, Buna göre, reklam veren … hakkında, anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.”
BBC Türkçe, twitter hesabından, Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Reklam Kurulu’nun e-ticaret sitelerinde “LGBT ve gökkuşağı temalı ürünlerin +18 ibaresiyle satışa sunulması gerektiği” haberini, “Bakanlık kararın 'çocukları korumaya yönelik alınmış bir karar' olduğunu savundu” ibaresiyle paylaştı.
BBC Türkçe, “LGBT ve gökkuşağı temalı ürünlerin +18 uyarısı konulmadan satışı yasaya aykırı” karar haberinde, Ticaret Bakanlığı kaynaklı, “Bu kararda kesinlikle ürünlerin satılmasının yasaklanması söz konusu olmayıp, bu tür ürünleri satan platformların sitelerini ziyaret edenlere çocukların korunması açısından, sadece +18 yaş uyarısına yer vermeleri gerektiği belirtilmiştir.” açıklaması da aktarıldı.
BBC Türkçe'ye bilgi veren Ticaret Bakanlığı kaynakları kararın Reklam Kurulu üyeleri tarafından “oy birliği ile, çocukları korumak amaçlı” alındığını da ekliyor: "Bu karar Reklam Kurulu tarafından oy birliği ile alınmış bir karardır. Reklam Kurulu aralarında Sağlık Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Türk Tabipleri Birliği ve Türkiye Barolar Birliği gibi hem kamu hem de sivil toplum kuruşları üyelerinden oluşuyor. Reklam Kurulu'nun 9'u sivil toplum kuruluşları ve meslek örgütlerinden olmak üzere 19 üyesi bulunuyor.”
Ticaret Bakanlığı’nın kurumsal ayrımcı ve homofobik kararını aktaran BBC Türkçe twitter hesabında sosyal medya kullanıcıları çoğunlukla söz konusu uygulamaya karşı tepki gösterirken, az sayıda da olsa geleneksel homofobik nefret söylemi de sarf edildiği görüldü: “Bu bakanlık çok ilginç! Temelli ASO trafo merkezleri gökkuşağı ile boyanıyor ses çıkarmıyor. E ticaret sitelerine +18 ibaresi getiriyor.”, “Ticaret bakanlığı eline sağlık,çok yerinde ve doğru bir karar,çocukları bu pisliklerin sembollerinden korumalıyız..”
Ticaret Bakanlığı’nın “Gökkuşağı temalı ürünler +18 uyarısı konmadan satılamaz” kararını twitter hesaplarından paylaşan Sputnik Türkiye, Cumhuriyet, BirGün sosyal medya takipçileri de Bakanlığın ayrımcı kararına BBC Türkçe takipçileri gibi tepki gösterirken, T24 takipçileri arasında homofobik ayrımcı kararı destekleyen bir tek “Gayet de doğru bir hamle. Cinsel kimlikleri daha heniz oluşmamış çocukların bu tip etkenlerle 18inden sonra tanışması çok daha uygun.” yorumu görüldü.
Sendikal gongo’dan Ticaret Bakanlığı’na tebrik!
Sendikal gongoların da dahil olduğu, LGBTİ+’ların hak ve eşitlik mücadelesini hedef gösteren, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığını meşrulaştıran cinsiyetçi ve kurumsal homofobik nefret söylemi İstanbul Sözleşmesi üzerinden seyrederken, bu kez Ticaret Bakanlığı’na destek, kendisini “manevi ilkeli liyakatli sendikacılık” ifadesiyle tanımlayan “Mil-Diyanet Sen” isimli yapıdan geldi.
Mil-Diyanet Sen Genel Başkanı Celaleddin Gül’ün Ticaret Bakanlığı’nı “tebrik” ettiği, Aile Bakanlığı’na ayrımcılık ve homofobik nefret çağrısında bulunduğu kişisel twitter hesabından paylaştığı mesajı şöyle: “Ticaret Bakanlığı’nın #LGBT ve #gökkuşağı konusundaki kararını tebrik eder, daha fazla hassasiyet göstermesi gereken Aile Bakanımızı da göreve davet ediyorum. Aile Bakanlığı ne iş yapar? Bu iğrenç #LGBT hakkında ne zaman harekete geçeceksiniz?”
“Mil-Diyanet Sen” isimli sendikal gongonun twitter hesabından ise aynı gün “LGBT derneklerinin acilen kapatılmasını, tüm faaliyetlerinin yasaklanmasını” talep eden bir paylaşım yapıldı: “Mil-Diyanet Sen olarak, AB fonlarınca finanse edilen ve İstanbul Sözleşmesi’yle cesaretlendirilen tüm eş cinsel #LGBT derneklerinin acilen kapatılmasını, tüm faaliyetlerinin yasaklanmasını talep ediyoruz. Bu iğrençliğe, ahlaksızlığa ivedilikle müdahale edilmelidir.”
Mil-Diyanet Sen Genel Başkanı Celaleddin Gül, Konya yerel basınından Yenigün Gazetesi aracılığı ile Ticaret Bakanlığı’nı “tebrik” etmesinin ardından Aralık ayında, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığı ve homofobik nefret suçuna devam edeceklerini duyurdu: “LGBT Derneklerine ve Ahlaksızlara Savaş Açtık”
Sendikal gongonun, İçişleri Bakanlığı’ndan çiğnemesini istediği, yerel gazetenin büyük harflerle “ara başlık” olarak aktardığı Anayasal hakların tanınmaması talebi ise şöyle sıralanıyor: “Mil-Diyanet Sen olarak Türkiye genelinde faaliyet gösteren 12 tane büyük LGBT derneği ve oluşumu tespit ettiklerini kaydeden Mil-Diyanet Sen Genel Başkanı Celalettin Gül, “Tüm bunların kapatılması için İçişleri Bakanlığı’na bir dilekçe vereceğiz, bunun hazırlığını yaptık. Bunun için mahkeme açamıyoruz, ancak kapatılma dilekçesi verebiliyoruz. Biz biliyoruz ki bu dilekçemizden çok da olumlu bir sonuç alamayacağız. Çünkü bahsi geçen dernekler, İstanbul Sözleşmesi’ni kendilerine dayanak olarak gösterip onun arkasına sığınabiliyorlar. Hakimlerimiz ve savcılarımız da İstanbul Sözleşmesi ortadan kalkmadan bu derneklerin faaliyetlerini engelleyemiyorlar. Dolayısıyla ikinci olarak da İstanbul Sözleşmesi’nin iptaline yönelik Danıştay’a başvurmak olacaktı. Fakat avukatlarımız bunun da sonuç getirmeyeceğini, İstanbul Sözleşmesi’nin uluslararası bir anlaşma olması nedeniyle dava açılamayacağını söylediler. O kadar elimiz kolumuz bağlı bir haldeyiz ki sadece bunları bulduğumuz platformlarda uyarmaya ve halkımızı da yöneticilerimizi de uyandırmaya çalışıyoruz. Biz hükümetimizin yaptığı doğruların her zaman arkasındayız ama yanlış yapılmış bir şey varsa onu da eleştirmekten asla geri durmayız” ifadelerini kullandı.”
Homofobik nefret medyası Ticaret Bakanlığı’nın ayrımcı kararını takip ediyor
“Anlıyoruz ki içinde bulunduğumuz devletin bir kurumu LGBTİ+ olmayı 18 yaş sonrasında ortaya çıkan bir varoluş olarak görmektedir. LGBTİ+ların varlığını, çocukların görmemesi, duymaması ve üzerine konuşmaması gereken bir pratikler bütünü olarak ele almaktadır. Bu uygulama 18 yaşın altında olan LGBTİ+ların kimliğinin silinmesine ve/veya tabulaştırılmasına sebep olmaktadır. Ayrıca, Ticaret Bakanlığı’nın aldığı bu karar, ülkemizin de taraf olduğu Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin ikinci maddesi ile ters düşmektedir. LGBTİ+ çocukların varlığı yoksayan bu karar ile devletin bir grup çocuğu diğer akranlarından ayırarak onlara siz “(daha) yoksunuz” demesi kabul edilemez.”
Ticaret Bakanlığı’nın bünyesindeki Reklam Kurulu’nun internet üzerinden satış yapan sitelerde LGBTİ+ ve gökkuşağı temalı ürünlerin “+18” ibaresiyle satışa sunulması kararına karşı “LGBTİ+ çocuklar vardır!” başlıklı bu açıklamayı yapan Boğaziçi Üniversitesi LGBTİ+ Çalışmaları Kulübü, LGBTİ+ toplumu ve kurumlarını düşmanlaştıran Akit’in Aralık ayındaki homofobik nefretinin hedefi oldu.
Aydınlık gazetesi ve bağlı olduğu siyaset ve yayın organları da, “LGBTİ+ çocuklar vardır!” açıklaması yapan Boğaziçi Üniversitesi LGBTİ+ Çalışmaları Kulübü’nü hedef alan nefret medyasından Akit’i yalnız bırakmadı.
Vatan Partisi ve siyasi organlarının, “Ticaret Bakanlığı'nın çocuklara yönelik LGBTİ ürünlerini ve çocukların oynatıldığı LGBTİ reklamlarını 18+ ibaresiyle sınırlandırılması çok doğru ve yerindedir.” açıklamasıyla cinsiyetçi ve homofobik nefret bültenini aktaran Aydınlık twitter hesabı, “Boğaziçi LGBT-İ Kulübü’nün skandal çağrısına TLB’den yanıt: Çocuk LGBTİ YOKTUR, Çocuk İstismarı Vardır” paylaşımı yaptı.
“LGBTÇocukYoktur” heştegiyle “Çocuk LGBTİ yoktur, çocuk istismarı vardır” twitter paylaşımları Aydınlık ile birlikte Ulusal Kanal ve Vatan Partisi siyasi organlarınca sosyal medya hesaplarından aktarıldı.
Muhafazakâr nefret medyasından Millî Gazete ise LGBTİ+ toplumunu ve kurumlarını hedef alan homofobik nakarata, “Sapıklar, çocuklarımıza göz dikti! LGBTİ sapkınlığı nesli hedef alıyor” twitter paylaşımı ile katıldı.
LGBTİ+ toplumuna, kurumlarına ve kişilere karşı cinsiyetçi ve homofobik dezenformasyona ortak olan, doğrudan üreten, yayan ve teşvik edip hedef gösteren muhafazakâr nefret medyasının cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği üzerinden LGBTİ+ varoluşları “lgbti sapkınlığı” olarak itham eden, yetinmeyip “pedofili” ile ilişkilendiren yayınlara “ekşi sözlük” de katıldı.
Cinsiyetçi, transfobik ve homofobik nefret söyleminde sınır tanımayan “ekşi sözlük” yazarları, “boğaziçi lgbti'nin lgbti çocuklar sapıklığı” başlığı altında, Boğaziçi Üniversitesi LGBTİ+ Çalışmaları Kulübü hedefiyle, LGBTİ+ toplumuna ve kurumlarına karşı dezenformasyonda geri kalmayacaklarını gösterdiler.
LGBTİ+ ailelerinden Ticaret Bakanlığı’na tepki: “Gökkuşağının altında herkese yer var, nefrete yer yok!”
GALADER - Ankara Gökkuşağı Aileleri Derneği, LİSTAG - LGBTİ+ Aileleri ve Yakınları Derneği, Akdeniz Antalya Aileleri Grubu, Denizli LGBTİ+ Aileleri Grubu ve İzmir LGBTİ+ Aileleri Grubu yaptıkları ortak açıklamayla Ticaret Bakanlığı’nın ayrımcı uygulamasına tepki gösterdiler: “Gökkuşağının altında herkese yer var, nefrete yer yok!”
“Herhangi bir bilimsel temele dayanmadan çocuklarımızın varoluşuyla ilgili ürün ve sembollerin çocuk gelişimine zarar vereceği iddiası, asıl bizim çocuklarımızın gelişimine zarar vermekte, çocuklarımızı derinden yaralamaktadır. Bunun yanı sıra, toplumda yine maalesef devletin çeşitli kurumlarınca da körüklenen homofobi ve transfobi, bu açıklamayla nefret eylemleri için cesaret kazanacak ve farklı cinsel yönelimlere ve cinsiyet kimliklerine sahip olmaktan başka hiçbir suçu olmayan çocuklarımızı hedef haline getirecektir.”
Kaos GL Derneği, Ticaret Bakanlığı’nın e-ticaret sitelerindeki ayrımcı uygulamasına ilişkin bilgi edinme başvurusu yaptı. Kaos GL Hukuk Koordinatörü Av. Kerem Dikmen, “kurul, bu kararı ile ilk olarak LGBTİ+’ları yalnızca cinsel performans nesneleri olarak gördüğünü de itiraf etmiş oluyor” kaydı düşerken, ekledi: “2020 İnsan Hakları Haftasının Türkiye’deki gündemlerinden biri de Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulunun, gökkuşağı temalı veya doğrudan LGBTİ+ temalı ürünlerin internet yoluyla satışına getirdiği kısıtlama oldu.”
Kaos GL Derneği, “LGBTİ+ Öğrencileri Aile ve Okul Kıskacına Karşı Nasıl Korumalı?” başlıklı kılavuzunda, eğitimcilere yönelik yaptığı LGBTİ+ öğrencilerin haklarını aile ve okul kıskacına karşı koruma çağrısını yineliyor: “LGBTİ+ çocuklar, yaşamlarının erken dönemlerinden itibaren, toplumsal hayatın hemen her alanında sistematik şekilde görmezden geliniyor, kabul görmüyor, dışlanıyor, ötekileştiriliyor, aşağılanıyor, baskıyla normlara uydurulmaya çalışılıyor ve ayrımcılığa maruz bırakılıyorlar. Bütün bunlar çocuğun insan haklarının ihlali ve şiddettir. LGBTİ+ çocukları tüm bu sistemin içinde yalnız ve desteksiz bırakmamız kabul edilemez. Tam da bu sebeple, eğitimciler olarak sorumluluğumuz, LGBTİ+ çocukların haklarını aile ve okul kıskacına karşı korumaktır.”
Homofobik nefret söylemiyle bendini aşan Aralık ayı “köşe”leri
Homofobik nefret söylemiyle bendini aşıp “köşe”lerine sığmayan gazete yazılarını okumaya devam ediyoruz…
2020 Aralık ayının cinsiyetçi ve homofobik nefret “köşe”lerini Akit, Aydınlık, Millî Gazete, Yeni Asya, Diriliş Postası ve Sabah yazarlarından seçtik: “Muhafazakâr “köşe”lerin LGBTİ+ nefreti yeni yıl molası vermedi”
Akit’in Aralık ayı nefret söylemi listesi
Kaos GL, medya çalışmaları kapsamında, cinsiyetçi, transfobik, homofobik nefret söylemi üretme, yayma ve teşvik yayın organlarından Akit’in aylık nefret söylemi seyrini takip ediyor.
Yeni Akit’in 2020 Aralık ayı listesi, LGBTİ+’lara yönelik ayrımcı dil, cinsiyetçi, transfobik ve homofobik nefret söylemleri içeren, hedef gösteren “haber” ve “köşe” yazıları ile birlikte doğrudan LGBTİ+ toplumu ve kurumlarına yönelik saldırıların takibi ve kaydından oluşuyor.
Cinsiyetçi ve homofobik dezenformasyona ortak olan, üreten ve yayan Akit’in aylık nefret söylemi Aralık listesi, “LGBTİ+ toplumu ve kurumlarına doğrudan saldırı”, “Akit’in homofobik nefret siyaseti”, “Akit yazarlarının homofobik nefret “köşe”leri” başlıklarından oluşuyor.
Kaos GL’den aylık nefret söylemi takibi
Kaos GL, sosyal medya ortamları ile internet yayıncılığında cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesi ile LGBTİ+ varoluşlara yönelik ayrımcı yaklaşım, homofobik ve transfobik söylem içeren haber ve gelişmeleri takibe alıyor.
Böylece Kaos GL, internet yayıncılığında dikkat çeken, sosyal medya ortamlarında öne çıkan Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks (LGBTİ+) odaklı homofobik ve transfobik nefret söylemi üreten ve yayan haberler ile mesajların aylık takibini ve irdelemesel kaydını tutuyor.
Ayrımcı, ırkçı, homofobik, transfobik unsurlar taşıyan ifadelere nefret söylemi denilmektedir. Bir gruba ya da o gruba üyeliği nedeniyle bir kişiye yönelik düşmanlıktan kaynaklanan ve o gruba yönelik düşmanlığı gösteren veya cesaretlendiren ifade biçimleridir. Nefret söylemi, nefret suçuna teşvik ya da eşlik edebileceği için, bu iki kavram birbiriyle bağlantılıdır.
Nefret söylemi, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tavsiye kararında, “nefret biçimlerini yayan, teşvik eden, savunan ya da haklı gösteren her tür ifade biçimi” olarak tanımlanıyor.
Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks (LGBTİ+) terimleri ile tanımlarını, LGBTİ+’lara yönelik ayrımcılık ideolojileri ve anlamlarını, insan hakları ve ayrımcılıkla ilgili terimler ve tanımlarını ve daha fazlasını, Kaos GL Derneğince yayınlanmış “LGBTİ Hakkında Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları” kitapçığında bulabilirsiniz.
Kaos GL Derneği’nin dijital ortamda yayımladığı “Homofobik ve Transfobik Nefret Söyleminin İnternet Seyri” başlıklı “2019 Sosyal Medya Raporu” işte burada…
Not: Bu dizide, internet ortamı ile sosyal medyadan yapılan alıntıların yazım hatalarına dokunulmuyor; olduğu gibi alınıyor.
Etiketler: medya
