14/07/2023 | Yazar: Defne Güzel
İzmir, Ankara, İstanbul, Eskişehir, Adana, Antalya, Muğla, Aydın, Kocaeli, Mersin...
2023 yılı Onur Ayı etkinlikleri Haziran itibariyle başladı. Haziran ve Temmuz aylarında pek çok şehirde yapılan etkinliklere, yürüyüşlere ve bu etkinliklerle yürüyüşlere katılmak isteyenlere dönük ihlaller gerçekleşti. Kaos GL Derneği’nin tespit edebildiği kadarıyla etkinlik yasaklamalarının ve kolluk müdahalelerinin başı çektiği ihlaller şu şekildeydi:
Özet
Eskişehir, Aydın, Kocaeli, Antalya, Adana olmak üzere 5 valilik 5 şehirdeki eylem ve etkinlikleri yasakladı.
Şişli Kaymakamlığı 2, Kadıköy Kaymakamlığı 2 ve Datça Kaymakamlığı 1 olmak üzere Kaymakamlıklar tarafından etkinliklere toplam 5 yasak getirildi.
Ege Üniversitesi Rektörlüğü etkinlik yasaklarken, ODTÜ Rektörlüğü ise yürüyüşü yasakladı. Böylelikle 2 rektörlük tarafından yasak uygulandı.
En az 11 eylem ve etkinliğe fiziksel şiddet kullanılarak müdahale edildi. 1 etkinlik engellendi. En az 241 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan yabancı uyruklu 5 kişi Geri Gönderme Merkezlerine götürüldü.
İzmir Barosu ve Ankara Barosu’nun etkinliklerine fobik saldırıda bulunuldu. İstanbul Barosu etkinliği de karşıt gruplar tarafından hedef gösterildi.
Kronoloji
02 Haziran 2023 Ege Üniversitesi Onur Ayı Pikniği
Ege Üniversiteli LGBTİQ+’lar, bu yıl ikincisini düzenleyecekleri pikniğin haberini sosyal medya hesaplarından duyurdu. Etkinlik haberinden sonra TGB, BAP, TÜGVA ve Yeniden Refah Partisi gibi oluşumlar etkinliğe dönük açık tehditler dile getirdi.
İzmir Barosu Özgür Kürsüsü’nde bu tehditlerle ilgili basın açıklaması yapmak için toplanan Ege Üniversiteli LGBTİQ+ öğrencilere polis saldırdı. Saldırıda LGBTİ+ aktivistler ve baro avukatları polis tarafından darp edildi. Ege Üniversitesi Rektörlüğü pikniği yasaklarken cihatçı faşistler de kampüs içerisine sokuldu.
06 Haziran 2023 “Diren Ayol” Film Gösterimi / Üniversiteli Feminist Kolektif
Şişli Kaymakamlığı, Üniversiteli Feminist Kolektif’in yapmak istediği Diren Ayol gösterimini yasakladı. Üniversiteli kadınlar ve lubunyalar yasağa rağmen film gösterimini gerçekleştirdi.
07 Haziran 2023 Pride Film Gösterimi / BEKSAV
Bilim Estetik Kültür Sanat Araştırmaları Vakfı (BEKSAV) Sinema Kolektifi, 7 Haziran tarihinde Onur Ayı etkinlikleri kapsamında “Pride” filmini göstermek istedi. Film etkinliği Kadıköy Kaymakamlığı tarafından yasaklandı. Film saati yaklaştığında polis vakıf binasını abluka altına aldı. Film izlemeye gelenler ve BEKSAV yöneticileri de olmak üzere en az 8 kişi polis tarafından gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar aynı gün serbest bırakıldı.
09 Haziran 2023 ODTÜ Onur Yürüyüşü
11. ODTÜ Onur Yürüyüşü daha başlamadan polis saldırısıyla karşı karşıya kaldı. Polis saldırısına rağmen dev bir trans bayrağı kampüste dalgalandırıldı. Kayyum Rektör geçen yıl olduğu gibi bu yıl da tüm okula LGBTİ+’ları hedef gösteren bir e-posta yollayarak yürüyüşe “karşı durmaya” çağırdı. Yürüyüş rektörlük tarafından yasaklandı. Polis 5 kişiyi, ardından taksi durağında bekleyen 10 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınan 15 kişi aynı gün serbest bırakıldı. İşkenceyle gözaltına alınan ODTÜ’lüler İHD Ankara Şubesi’nde basın açıklaması gerçekleştirdi ve yaşananları aktardı.
Ek: Onur Haftası için öğrencilerin gökkuşağı renklerine boyadığı ODTÜ merdivenleri rektörlük tarafından beyaza boyandı. ODTÜ’lü LGBTİ+’lar merdivenleri 5 Haziran tarihinde tekrar gökkuşağı renklerine boyadı.
13 Haziran 2023 İzmir Demokrasi Üniversitesi Onur Ayı Pikniği
Direnişin Renkleri, İnciraltı’nda piknik yapacaklardı. Piknikten saatler önce üniversite kampüsünde ve piknik alanında polis ablukası başladı. Pikniğe hazırlanan öğrencileri polis tehdit etti. Ardından darp ederek 2 öğrenciyi gözaltına aldı. Gözaltına alınan öğrenciler aynı gün serbest bırakıldı.
13 Haziran 2023 Datça Kaymakamlığı Onur Ayı Etkinliklerini Yasakladı
Muğla’nın Datça ilçesinde Onur Haftası kapsamında yapılmak istenen tüm etkinliklere Datça Kaymakamlığı tarafından yasak getirildi.
14 Haziran 2023 Dokuz Eylül Üniversitesi Onur Ayı Pikniği
LGBTİ+’ların piknik yapmasını engellemeyi görev edinen İzmir Polisi, Direnişin Renkleri’nin bu sefer de Dokuz Eylül Üniversitesi’nde yapmak istediği pikniğe giden 5 öğrenciyi gözaltına aldı. Gözaltına alınan öğrencilerin serbest bırakılmasının ardından Direnişin Renkleri, polis baskısını aşarak piknik yaptı.
14 Haziran 2023 Eskişehir Valiliği Onur Ayı Etkinliklerini Yasakladı
Eskişehir Valiliği de ayrımcı geleneğini bozmayarak şehirde yapılacak Onur Haftası etkinliklerini “genel ahlak” bahanesiyle yasakladı. Eskişehir Onur Haftası, yasağa “itaat etmiyoruz” diyerek tepki gösterdi.
14 Haziran 2023 Ankara Barosu Onur Ayı Etkinlikleri
LGBTİ+ düşmanı ittifakların bileşenlerinden Vatan Partisi ve onun gençlik örgütü TGB, Ankara Barosu LGBTİ+ Onur Ayı etkinliklerini hedef gösterdi. Yaklaşık 10 kişilik homofobik grup etkinlik saatinde baro önünde bir araya geldi ve polis koruması eşliğinde LGBTİ+’lara hakaret etti. Ankara Barosu üyesi avukatlar gökkuşağı şemsiyeleriyle grubun karşısına dikilerek nefreti protesto etti.
15 Haziran 2023 Kadıköy Kaymakamlığı Çay Etkinliğini Yasakladı
LGBTİ+’ların yapması yasak eylemlerinin arasına film izlemek ve piknik yapmaktan sonra çay içmek de katıldı. Kadıköy Kaymakamlığı, Lambda İstanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği’nin senelerdir yaptığı çay etkinliğini yasakladı.
16 Haziran 2023 Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Basın Açıklamasına Müdahale / Kuir Baykuş
MSGSÜ’nün LGBTİ+ topluluğu olan Kuir Baykuş tarafından yapılmak istenen basın açıklaması öncesinde hazırlanan afişlere özel güvenlik birimleri tarafından el konuldu. Güvenlik birimleri basın açıklamasına müdahale etti. Basın açıklamasına katılanlar güvenlik birimleri tarafından fiziksel şiddete maruz kaldı.
17 Haziran 2023 Aydın Valiliği Onur Ayı Etkinliklerini Yasakladı
Aydın LGBTİ+ Dayanışması, tebliğ edilen valilik yasağının 16-18 Haziran tarihlerini kapsadığını paylaştı.
17 Haziran 2023 İzmir Barosu Onur Ayı Kahvaltısı
İzmir Barosu’nun düzenlediği Onur Ayı kahvaltısı, tekbir ve LGBTİ+’lara yönelik nefret sloganları atan bir grup tarafından engellenmek istendi. Polisin toplanan karşıt gruptan daha az olması ve karşıt grubu engellemediği dikkat çekti.
18 Haziran 2023 İstanbul Trans Onur Yürüyüşü
9. Trans Onur Yürüyüşü geri döndü ve İstanbul Beyoğlu’nda, 18 Haziran Translarla Eşitlik Günü’nde gerçekleşti. Yürüyüş öncesi metro hatları kapatıldı. Polis, resmi olmayan yürüyüş yasağı kararıyla Harbiye’de bir araya gelenlere saldırdı. Basın emekçilerine de saldıran polis, saldırmadığı LGBTİ+’ları da şiddet tehdidiyle dağıtmaya çalıştı. Lubunyalar, her şeye rağmen bir araya gelerek basın açıklamasını okudu. 1’i çocuk 10 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar ifade işlemlerinin ardından aynı gün serbest bırakıldı.
Ek: Yeni İstanbul Valisi Davut Gül, Trans Onur Yürüyüşü öncesi Twitter’dan aile vurgulu bir tehdit mesajı yayınladı.
Ek2: Çiçeği burnunda İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya resmi yasak kararı olmadan, İstanbul Valisi Davut Gül’ün bir tweetiyle engellenen Trans Onur Yürüyüşü’ndeki polis işkencesini “kahraman polisimiz” diyerek savundu.
Ek3: Emniyet Genel Müdürlüğü, Trans Onur Yürüyüşü’nü başından sonuna kadar izleyen ve emniyet tarafından LGBTİ+’lara uygulanan şiddete karşı çıkan Yeşil Sol Parti İstanbul Milletvekili Özgül Saki hakkında “işgalci” benzetmesi yaptığı gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu.
22 Haziran 2023 Şişli Kaymakamlığı DSİP’in Onur Ayı Etkinliği’ni Yasakladı
Devrimci Sosyalist İşçi Partisi’nin yapmayı planladığı toplantı Şişli Kaymakamlığı tarafından yasaklandı.
23 Haziran 2023 İstanbul Barosu Onur Ayı Etkinlikleri
Onur Ayı kapsamında panel düzenlemek isteyen İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi’ne karşı bir grup toplanarak nefret sloganlarında bulundu.
24 Haziran 2023 Kocaeli Valiliği Onur Ayı Etkinliklerini Yasakladı
Kocaeli Valiliği “LGBTİ Dernekleri, Benzeri Oluşumlar, ve Gruplar Tarafından “Onur Haftası Adı Altında Yapacağı Etkinliklerle İlgili Basın Açıklaması” başlıklı duyurusuyla şehirdeki etkinlikleri 8 gün boyunca yasakladı.
24 Haziran 2023 İzmir Valiliği Onur Ayı Etkinliklerini Yasakladı
Şaşırtmayan bir bahane olarak “genel ahlak” bahanesiyle İzmir Valiliği LGBTİ+ Onur Haftası Etkinliklerini iki gün boyunca yasakladı.
Ek: Geçtiğimiz yıl İzmir Onur Yürüyüşü’ne katılanları Güvenlik Şube arayarak ifade vermeye çağırdı.
25 Haziran 2023 İstanbul Onur Yürüyüşü
25 Haziran günü polisin Taksim’i kapatması LGBTİ+’ları engellemedi. 21. İstanbul LGBTİ+ Onur Yürüyüşü Şişli’de gerçekleşti. Polis, LGBTİ+’ların basın açıklamasının ardından komiteden gelen dağılın uyarısıyla dağılan LGBTİ+’ları gözaltına aldı. Kafelerde oturanlara da saldıran polis, üzerinde gökkuşağı olan herkesi gözaltına aldı. Polis, 2’si çocuk 1’i gazeteci 113 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlardan yabancı uyruklu 5 kişi Geri Gönderme Merkezilerine gönderildi.
Ek: İstanbul’da kayıtlı olan bir mültecinin Urfa’ya götürüldüğü ortaya çıktı. Öte yandan Urfa’ya götürülen mültecinin İran’a gönderilmesi idam tehlikesiyle karşı karşıya kalması anlamına geliyor.
Ek2: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İstanbul Onur Yürüyüşü günü Galata Kulesi’nde gökkuşağı bayrağı açan aktivistlere suç duyurusunda bulunulduğunu açıkladı.
25 Haziran 2023 İzmir Onur Yürüyüşü
İzmir’de yüzlerce polis LGBTİ+ Onur Yürüyüşü’ne saldırdı. Gazetecilerin görüntü almasını da engelleyen polis, daha yürüyüş başlamadan sokakta duran LGBTİ+’lara saldırdı. Kordon’da bir araya gelen LGBTİ+’lar basın açıklamasını okudu. Polis, 1’i çocuk, 4’ü avukat 52 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
Ek: İstanbul Valisi Davut Gül gözaltı sayısını duyururken LGBTİ+’lara dönük nefret dilini de sürdürdü.
Mersin Onur Haftası erken geldi
Valilik yasaklarından kurtulmak isteyen 9. Mersin LGBTİ+ Onur Haftası, duyurduğu tarihten daha erken gerçekleşti. “Sığmazam” temasıyla 24-30 Temmuz’da yapılacağı duyurulan hafta, bir ay önce polisten habersiz yapıldı. Mersin Onur Haftası, önce sosyal medyada yapay zeka ile oluşturulan fotoğrafları paylaştı. Ardından hafta etkinliklerinden fotoğraflarla kentteki LGBTİ+’ların bir araya geldiğini duyurdu:
“Şimdi biz birileri koltuklarını koruyacak, varlığına varlık katacak diye bize biçtikleri rollere , o kutsal ailelere sığacak mıyız? Dayatılan kimliklere, dillere , inançlara, cinsiyetlere sığacak mıyız?” Hafta kapsamında söyleşilerin yanı sıra doğa yürüyüşü de yapıldı.
4 Temmuz 2023 Antalya Valiliği Onur Ayı Etkinliklerini Yasakladı
Temmuz ayına doğru sürüp giden Onur Ayı etkinlikleri için bir yasak da Antalya Valiliği’nden geldi. Valilik 9. Antalya Onur Haftası’nı yasakladı.
Ek: Altı gün boyunca yasaklamaları içeren karara ilişkin karar sebebiyle Antalya Valiliği’ne dava açıldı.
7 Temmuz 2023 Adana Valiliği Onur Ayı Etkinliklerini Yasakladı
Adana Onur Yürüyüşü’nün yapılacağı tarihi de kapsayacak biçimde Adana Valiliği il genelindeki eylem ve etkinlikleri yasakladı.
9 Temmuz 2023 Adana Onur Yürüyüşü
Adana’da gerçekleştirilmek istenen yürüyüşte 18 kişi işkenceyle gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında 3 avukat da bulunuyordu. Yeşil Sol Parti Mersin Milletvekili Perihan Koca da polisin fiziksel şiddetine maruz kaldı.
9 Temmuz 2023 Eskişehir Onur Yürüyüşü
Eskişehir’de Onur Yürüyüşü için Hasan Polatkan Kültür Merkezi önünde bir araya gelen LGBTİ+ aktivistlerinin Anayasal hakkını kullanması polis zoruyla engellendi. 18 kişi gözaltına alındı.
9 Temmuz 2023 Antalya Onur Yürüyüşü
Polis 9. Antalya Onur Yürüyüşü’nü engelledi. LGBTİ+ aktivistler Eğitim-Sen binasında basın açıklaması düzenledi ve “Tüm yasaklara rağmen bir aradayız!” dedi.
Etiketler: insan hakları, nefret suçları, onur yürüyüşü, dava
