18/05/2025 | Yazar: Alican E
Alican E. hazırladı: “Eşcinsellerin öpüştüğü bir reklamın cezalandırıldığı, eşcinselleri hedef alan bir kamu spotunu protesto edenlerin ise yargılandığı ülkeden hiç de iç açıcı olmayan bir özet.”
Tıklayın-Geçen hafta: Kaos haftalık gündem
Gözlük markasına “LGBT Propaganda” cezası
Geçtiğimiz yıl, müşterilerine gönderdiği reklamda öpüşen iki erkeğin fotoğrafına yer veren gözlük markası Sunglass Hut’a Ticaret Bakanlığı tarafından ceza kesildiği ortaya çıktı. Reklam kanunun “genel ahlak kurallarına aykırı ifade ve görüntüler içeremeyeceği” yönündeki ilkesini ihlal ettiği iddia edilen şirket, boykot çağrılarının hedefi olmuş; markanın genel müdürü Özlem Yılmaz Üçer sosyal medyadan hedef alınmıştı.
Kaos GL’den Oğulcan Özgenç’in haberine göre üyeleri arasında Sağlık Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, RTÜK ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi gibi kurumların yer aldığı Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, 13 Mart tarihli aldığı kararla, reklamı durdurma cezası verdi.
Kurul, beş yıl önce e-ticaret platformlarında LGBTİ+ temalı ürünlerin satışına yönelik bir yasak getirmişti. Karara göre, üzerinde “LGBT”, “Love is Love” (Aşk Aşktır), “Pride” (Onur), “Peace” (Barış), “LGBT Power” (LGBT Gücü), “Equality” (Eşitlik), “Bisexual” (Biseksüel), “Freedom” (Özgürlük), “Lesbian” (Lezbiyen) ve “Gay” (Gey) gibi ifadelerin yer aldığı ya da gökkuşağı desenli ürünlerin tanıtımında +18 yaş uyarısı bulunması zorunlu kılınmıştı.
ODTÜ Onur Yürüyüşü’ne ve İzmir’deki RTÜK eylemine yıllar sonra dava açıldı
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, ODTÜ’de 10 Haziran 2022’de düzenlenen Onur Yürüyüşü’nde gözaltına alınan 37 kişiye üç sene sonra dava açtı. Savcılık, “LGBTİA+ temsil eden flamalar” taşıyan ve slogan atan öğrencilere kolluk kuvvetlerinin ihtarda bulunduğunu; ancak öğrencilerin, ikaza rağmen yürüyüşe devam ettiklerini iddia etti.
LGBTİ+ dernekleri, gecikmeli ODTÜ davasına ilişkin “Tam da Onur Ayı öncesinde bu davayı gündeme getirmek, LGBTİ+’lara açık bir gözdağıdır. Bu bir tesadüf değil, örgütlü ve politik bir saldırıdır. Unutmadık, unutturmayacağız” açıklaması yayınladı.
Aile Yılı sebebiyle dört koldan nefrete maruz kalan LGBTİ+’lara yönelik bir yargı tehdidi de İzmir’den geldi. Direnişin Renkleri’nin Eylül 2023’te yaptığı RTÜK eylemi, iki sene sonra dava konusu oldu.
Direnişin Renkleri, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla davayı şöyle duyurdu:
“2023 Yılının Eylül ayında RTÜK'ün LGBTİ+fobik kamu spotunu onaylaması üzerine İzmir'de yapmak istediğimiz basın açıklamasında işkenceyle gözaltına alınmıştık. Üzerinden 2 yıl geçmişken 14 Mayıs'ta dava açıldı. Açılan davanın ilk duruşması 9 Ekim'de görülecek. Davalarla, baskılarla, gözaltılarla yılmayız. Lubunya varoluşlarımızı hedef alanlardan hesap soracağız! Anayasal hakkımız gasp edilemez!”
Ankara Üniversitesinde, öğrencilerin “Aile Yılı” protestosuna ülkücüler saldırdı
Ülkücü erkekler, Ankara Üniversitesi Cebeci Kampüsü’nde Siyasal Bilgiler Fakültesi’nin arka bahçesinde “Aile Yılı Değil Direniş Yılı” başlıklı basın açıklaması okuyan kadınları ve LGBTİ+’ları hedef aldı.
Saldırgan grup, basın açıklamasındaki öğrencilerden birinin elindeki gökkuşağı bayrağını zorla aldı, öğrencileri tehdit etti. Kadınlar ve LGBTİ+’lar, ülkücülerin saldırısına rağmen basın açıklamasını okudu.
Çanakkale Pride, “Aile Yılı” pankartının üstünü kapatarak Çanakkale Valiliğine doğrusunu hatırlattı: “Direniş Yılı”
Çanakkale Valiliği, geçtiğimiz günlerde sosyal medya hesaplarından yaptığı paylaşımla 15 Mayıs “Uluslararası Aile Günü” programını duyurdu. Programda “Aile Yürüyüşü” adı verilen bir etkinlik de yer aldı.
Çanakkale Pride, Çanakkale Valiliği Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü binasındaki pankartın üzerine “Aile Yılı Değiş, Direniş Yılı” yazılı başka bir pankart asarak valiliğin programına tepki gösterdi.
Çanakkaleli LGBTİ+’lar, 15 Mayıs’ta valiliğin düzenlediği Aile Yürüyüşü’ne ilişkin basın açıklaması da gerçekleştirdi. Pride Komitesi, “Buradan açıkça söylüyoruz: Bizler, nefrete karşı yaşamı savunuyoruz. Bizler, yasaklarınıza, yasalarınıza, yok saymalarınıza, hedef göstermelerinize rağmen buradayız, hiçbir yere gitmiyoruz!” açıklaması yaptı.
Kampüslere Onur Ayı erken geldi
Üniversite LGBTİ+ toplulukları, Onur Ayının ateşini Haziran gelmeden yaktı.
Galatasaray Üniversitesinin LGBTİ+ kulübü Lion Queer, 12-16 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştireceği dolu dolu bir onur haftası programı açıkladı. Ancak daha ilk günden, üniversite yönetiminin baskı ile karşılaştı. LGBTİ+’ların kampüse astığı “Onur Yasa Tanımaz, İsyandan Doğar” pankartı güvenlik görevlileri tarafından indirildi; ancak müzakereler sonucu geri alındı. Baskı bununla da bitmedi: Geleneksel lokma dağıtma etkinliği, bu yıl “resmi prosedürlere” takıldı. Lokmanın “düşük imajlı” bir tatlı olduğunu söyleyen üniversite yönetim, çeşitli bahanelerle etkinliği engelledi. Bunun üzerine üniversitenin LGBTİ+ kulübü, “Lubunyada çare tükenmez” dedi ve lokma yerine helva dağıttı. Üzerine de “AKP” yazan notlar yerleştirdi.
Bilkent Üniversitesinde ise artık geleneksel hale gelen Onur Yürüyüşü heyecanı vardı. Renkli Düşün kulübü, bu yıl altıncısını düzenlediği yürüyüşün sonunda basın açıklaması okudu. Lubunya dayanışmasını kampüsten sokağa taşıyanlara teşekkür eden Bilkentli LGBTİ+’lar, kampüste “nefret söylemi içeren ayrımcı oluşumlara karşı hep çalışacağız ve bizim için diledikleri sonu kursaklarında bırakacağız” sözü verdi.
Nefret fetvaları yetmezmiş gibi Diyanet İşleri Başkanı da LGBTİ+’ları hedef gösteriyor
Peş peşe iki cuma hutbesinde LGBTİ+’lardan “sapkın” diye bahseden Diyanet İşleri Başkanlığı, aynı kelimeleri tekrarlamaya devam ediyor.
7. Aile Forumu'nun açılışında konuşan Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, “Cinsiyet, fıtratın temel sabitlerindendir” dedi, “cinsiyetsizleştirme” ve “sapkın ideolojiler” sözleriyle LGBTİ+’ları hedef gösterdi.
Erdoğan ve kabinesi, LGBTİ+’ları dilinden düşürmüyor
Mayıs ayını, “sapkın akımlar” ifadesiyle açan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iki hafta bile geçmeden bu kez, “her türlü önlemi alıyoruz “ diyerek LGBTİ+’ları hedef gösterdi.
Anneler günü kapsamında “Anneyle Güçlü Aile, Aileyle Güçlü Türkiye” programında konuşan Erdoğan, “Evliliği zorlaştıran her türlü yanlış uygulamayla yoğun mücadele içindeyiz” dedi; LGBTİ+’ları, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı ile birlikte sıralayarak zararlı alışkanlık gibi andı.
Bu haftanın LGBTİ+’ları diline dolayan bakanı ise Mahinur Özdemir Göktaş oldu. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı, LGBTİ+ karşıtı imza kampanyası düzenleyen Memur-Sen’in genel merkezindeki Aile ve Medya: Dijital Çağda Küresel Perspektifler Uluslararası Aile Sempozyumu’nda konuştu.
“Cinsiyetsizleştirme” ve “marjinal ideolojiler” diyerek LGBTİ+’ları hedef alan Göktaş, “dijital mecralar aracılığıyla zararlı akımlar topluma dayatılıyor” dedi.
Rusya’da “LGBT Propagandası” iddiasıyla yayınevi çalışanları hapse atıldı
LGBTİ temalı kitaplar yayınladıkları gerekçesiyle “aşırılık yanlısı bir örgütün faaliyetlerine dahil olmak” iddiasıyla Moskova'da en az 10 kişi gözaltına alındı.
Bir yayınevinin dağıtım müdürü, bir diğerinin kurucu ortağı ve eski satış müdürünün de aralarında bulunduğu gözaltılardan 3’ü tutuklandı. Suçlu bulunmaları halinde, 12 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilirler.
Polis, daha önce de St. Petersburg'daki köklü bir bağımsız kitapçıda, “LGBT ideolojisinin izlerini” taşıdığı iddiasıyla düzinelerce kitaba el koymuştu.
Rusya Yüksek Mahkemesi, 2023 yılında LGBTİ+ hareketini “aşırılık yanlısı” olarak damgalamış ve suç örgütü suçlamasıyla faaliyetlerini yasaklamıştı. Af Örgütünün aktardığı üzere, yasağın yürürlüğe girdiği Ocak 2024'ten bu yana en az 12 ceza davası açıldı, LGBTİ+ mekanlara baskınlar düzenlendi, gökkuşağı temalı sembolleri sergiledikleri için idari para cezaları verildi ve kısa süreli gözaltılar yapıldı, aynı zamanda LGBTİ+ örgütler kapanmaya zorlandı.
Futbolcu Mostafa Mohamed, “homofobi karşıtı” forma giymemek için maça çıkmadı
Fransa futbol liginde, sezona gölge düşüren çok sayıda LGBTİ+ karşıtı olay gerçekleşmesine rağmen, Mostafa Mohamed inançlarını gerekçe göstererek üç sezondur LGBTİ+’larla dayanışmaktan kaçıyor. Mısırlı futbolcu, sezonun son haftasında Montpellier’e karşı oynanacak maçta forma giymeyeceğini açıkladı. Futbolcular, 17 Mayıs Homofobi, Bifobi, İnterseksfobi ve Transfobi Karşıtı Gün kapsamında gökkuşağı renklerindeki numaralı formalarla sahaya çıkacak.
Oyuncuya para cezası veren kulübü, henüz açıklamadığı meblağı Fransa’daki “SOS Homophobie” adlı bir sivil toplum örgütüne bağışlanacağını duyurdu.
Bu sezon Ligue 1 stadyumlarında, pek çok kez homofobik tezahüratlar duyuldu, ayrımcı pankartlar açıldı. Fransa’da futbol otoriteleri, homofobik tezahürat ve pankartlarla mücadele etmekte zorlanıyor. Bu sezon, maç delegelerinin raporları ve ihbarlar aracılığıyla 107 olay tespit edildi ve toplamda 229.000 euro tutarında para cezası uygulandı. Ayrıca, bazı maçlarda tribünler kapatıldı ve maçlar, homofobik tezahüratlar nedeniyle kısa süreliğine durduruldu.
Türkiye, LGBTİ+ haklarında Avrupa’da yine sondan üçüncü
Uluslararası Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks Derneği Avrupa (ILGA-Europe) yıllık Gökkuşağı Haritası’nın 2025 sonuçlarını açıkladı.
ILGA Avrupa’nın raporuna göre Türkiye bu yıl da LGBTİ+ hakları konusunda Avrupa’nın sondan üçüncü ülkesi oldu. Birleşik Krallık, Macaristan ve Gürcistan’da gerilemeler yaşanırken; Almanya ve Polonya LGBTİ+ hakları konusunda ilerledi.
Rapora göre; geçtiğimiz sene 49 Avrupa ülkesi arasında son sırada yer alan Rusya, 2025 verilerine göre Avrupa’nın LGBTİ+ hakları konusunda en az yasal ve politik korumaya sahip ülkesi olmayı sürdürdü ve son sırada yer aldı. İlk sırada ise geçen sene olduğu gibi Malta yer alıyor.
İngiltere’deki Onur Yürüyüşü komiteleri, siyasi partilerin Onur Yürüyüşleri’ne katılımını askıya aldı
İngiltere'de LGBTİ+ Onur Yürüyüşü’nü organize eden dört büyük grup, "trans haklarına somut bir bağlılık" gösterene kadar siyasi partilerin etkinliklerine resmi olarak kabul edilmeyeceğini duyurdu. Birmingham, Brighton, Londra ve Manchester Onur Yürüyüşleri, siyasi parti katılımını askıya alma kararını, "haklarımızı korumayanlara platform sağlamayı reddediyoruz" diye gerekçelendirdi.
Duyuru, Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi'nin, Eşitlik Yasası'ndaki "kadın" teriminin trans kadınları kapsamadığına yönelik kararının ardından geldi.
Bir ülkede daha LGBTİ+ etkinliklerine yasak
Moldova’nın başkenti Kişinev’de Belediye Meclisi, belirli alanlarda LGBTİ+ etkinlikleri yapılmasını yasaklayan bir karar aldı. 27 meclis üyesinin oyuyla alınan karar; sembolik, tarihi değeri olan bölgeler ile çocukların yoğun bulunduğu alanlarda LGBTİ+ görünürlüğüne kısıtlama getiriyor.
Yakın dönemde Macaristan’da kamusal alanlardaki LGBTİ+ etkinleri yasaklanmış, Gürcistan’da LGBTİ+ görünürlüğünü hedef alan yasa teklifi sunulmuş, Hindistan’da da tehditler yüzünden Onur Yürüyüşü yapılamamıştı.
Yüz güldüren sayılı haberlerden: Yeni bir üniversiteli LGBTİ+ topluluğu kuruldu!
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün (İYTE) artık bir LGBTİ+ topluluğu var. Kuir Mahzen, kuruluşunu sosyal medya hesaplarından şöyle duyurdu: “Burası, kuir varoluşun bastırılmadığı, kimliğini yarım yaşamak zorunda kalmadığın bir alan. Ne hissettiğini biliyoruz. Ve artık birlikteyiz.”
Kuir Mahzen, “üniversiteler, bu hakları gasp eden değil, güvenli alanları büyüten yapılar olmalıdır” diyerek üniversite tarafından resmi tanınma talebi olmadığını açıkladı. Devlet üniversitelerdeki resmi topluluk sayısı, bir elin parmağını geçmiyor. En son Hacettepe Üniversitesi’nin resmi topluluğu Queer Deer, uydurma gerekçelerle kapatılmış; ancak mahkeme, kapatmanın hukuka aykırı olduğuna hükmederek kararı iptal etmişti.
Aile Bakanlığı’nın LGBTİ+ karşıtı talimatına tepki yağdı
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, bağlı birimlerine gönderdiği genelgede, “toplumsal cinsiyet”, “cinsel yönelim” ve “LGBT” gibi kavramların resmi temaslarda kullanılmasını yasaklamıştı. Bakanlık ayrıca, Türkiye’nin bu kavramlara “karşı duruşunun” uluslararası temaslarda vurgulanmasını istemişti.
Bursa ve Antalya’daki kadın platformları, bakanlığın talimatına tepki göstermek için10 Mayıs’ta basın açıklamaları yaparken, Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) “toplumsal cinsiyet eşitliğini hedef alan resmi yazılar, yalnızca bir kavramı değil, insan haklarını, bilimsel gelişimi ve demokratik toplum ilkelerini tehdit etmektedir” ifadeleriyle karara tepki gösterdi.
İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi, İnsan Hakları Merkezi ve LGBTİ+ Hakları Çalışma Grubu, Bakanlığın LGBTİ+ karşıtı talimatına karşı basın açıklaması düzenledi. Merkezler, Çağlayan'daki İstanbul Adliyesi önünden seslendi: “Siyasal iktidarın 2025’i ‘Aile Yılı’ ilan ederek yürürlüğe koyduğu LGBTİ+fobik politikalar, ‘biyolojik cinsiyet’ adı altında toplumu ikili bir cinsiyet rejimine hapsetmeyi, farklı cinsiyet kimliklerini ve yönelimleri yok saymayı, kadınların ve LGBTİ+’ların üzerindeki tahakkümü meşrulaştırmayı hedeflemektedir.”
Cumhuriyet Halk Partisi'nin hekim milletvekilleri Aylin Yaman, Kayıhan Pala, Ali Karaoba ve Murat Çan da Meclis’te basın toplantısı gerçekleştirdi. Bakanlığın talimatında geçen ifadelerin bilimsel olmadığının altını çizen milletvekilleri, “toplumsal cinsiyet eşitliği kavramının ya da toplumsal cinsiyetle ilgili kavramların kullanılmasından kaçınılmasının yaşamda yeri yok” dedi. Siyasi partilerden bir diğer tepki de, Türkiye İşçi Partisi’nin LGBTİ+ ve kadın çalışmaları birimlerinden geldi.
Uluslararası LGBTİQA+ Hakları Özel Ödülü, Yıldız Tar’a gitti
Paris Belediyesi’nin her yıl verdiği Uluslararası LGBTİQA+ Ödülleri sahiplerini buldu. 17 Mayıs Uluslararası Homofobi, Bifobi ve Transfobi Karşıtı Gün kapsamında bugün düzenlenen törende, KaosGL.org Genel Yayın Yönetmeni Yıldız Tar, Uluslararası LGBTİQA+ Hakları Özel Ödülü’ne layık görüldü.
21 Şubat’tan bu yana HDK’ye yönelik soruşturma kapsamında tutuklu bulunan Tar, bu ödülü alan ilk Türkiyeli LGBTİ+ aktivisti oldu. Büyük Ödül ise Macaristan’daki LGBTİ+ hareketinin öncülerinden Viktória Radványi’ye verildi.
Etiketler: insan hakları, medya, kültür sanat, nefret suçları, aile, din/inanç, siyaset, spor, dünyadan, özel haber, yıldız tar için gazetecilik için, kaoshaftalıkgündem
